مطالعات دانشجویی

مطالبی از قرآن و احادیث، نکاتی از سیره بزرگان و مقالات شخصی

مطالعات دانشجویی

مطالبی از قرآن و احادیث، نکاتی از سیره بزرگان و مقالات شخصی

مطالعات دانشجویی


امام خامنه ای:
باید در کشور ما و در میان جامعه‌ى ما ترتیبى اتّخاذ بشود که همه‌ى آحاد مردم به‌نحوى با قرآن انس داشته باشند و مفاهیم قرآنى براى اینها مفهوم باشد و معانى قرآن را درک کنند، به قرآن مراجعه کنند؛ ولو به طور اجمال از مفاهیم قرآنى سر دربیاورند.
(8 تیر 1393)

********************

امام خامنه‌ای:
«دشمنان می خواهند یاد شهدا احیا نشود برای اینکه جاده شهادت کور بشود» (6 اسفند 1397)

آخرین مطالب

۲۲۹ مطلب با موضوع «مباحث اخلاقی» ثبت شده است

 

عمرو بن عاص به هنگام فتح مصر، در جایی که امروز فسطاط نام گرفته است، خیمه زده بود. روزی که اردو می خواست از جای خود برخیزد و به جای دیگر رود، به او گفتند: کبوتری بر فراز چادر تو آشیانه کرده و تخم نهاده است. اگر چادر برچینیم، این تخم ها می شکند و این کبوتر نر و ماده آزرده می شوند.

عمرو بن عاص گفت: چادر برپا بماند، یک تن از سپاهیان همین جا توقف کند تا این کبوتر بچه های خود را پرواز دهد، سپس چادر را برچیند.

 

زیبایی ها و زشتی های کربلا، سید محمد حسین راجی، مشهد: کتابستان ماجد، 1397، چاپ اول، صفحه 249

احد داوری
۲۹ مرداد ۰۲ ، ۰۸:۲۳ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

در منطقه هالیوود لس آنجلس خیابانی به نام خیابان نامداران یا پیاده روی مشاهیر هالیوود وجود دارد که کف این خیابان، نام افراد مشهور را برای قدردانی از آنان با رنگ طلایی داخل یک ستاره صورتی رنگ می نویسند و مردم و گردشگران هر روز اسم آنها را می بینند... در کف این خیابان نام بیش از 2500 بازیگر، کارگردان، موسیقی دان، تهیه کننده، ورزشکار، گروه های تئاتری و شخصیت های تخیلی نوشته شده است.

 زمانی که به محمد علی کلی، بوکسور افسانه ای و مسلمان شده آمریکایی پیشنهاد دادند که ستاره ای نیز برای وی بگذارند تا اسمش در این خیابان ثبت شود و مردم هر روز اسمش را با خط طلایی در داخل یک ستاره ببینند، به انجام این کار راضی نشد. خیلی تعجب کرده بودند؛ زیرا این اولین بار بود که شخصی از انجام این کار سرباز زده است و این کار آن قدر بین ستارگان خواهان داشت و دارد که کمیته ای برای / صفحه 50/  انتخاب نام ها تشکیل شده است.

زمانی که از او پرسیدند چرا به انجام این کار راضی نشده است، قاطعانه در پاسخ گفت: «اسم من، همان نام پیامبرم محمد (صلی الله علیه و آله) است و من به هیچ وجه راضی نیستم که به نام پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بی احترامی شود و بر روی زمینی نوشته شود که هر روز مردم بر روی آن پا می گذارند».

بنابراین از جانب هالیوود تصمیم گرفته شد که ستاره ای را بر روی دیوار مزین به نام محمد علی کلی ایجاد کنند. این اولین ستاره ای بود که بر روی شخصی بر روی دیوار نصب می شد در حالی که نام دیگران بر روی زمین نقش می بست.

 

منبع: زیبایی ها و زشتی های کربلا، سید محمد حسین راجی، مشهد: کتابستان ماجد، 1397، چاپ اول، صفحه 49 و 50

 

احد داوری
۱۶ مرداد ۰۲ ، ۰۹:۰۱ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

زمستان سال 68 بود که در تالار اندیشه فیلمی را نمایش دادند که اجازه اکران از وزارت ارشاد نگرفته بود. سالن پر بود از هنرمندان، فیلمسازان، نویسندگان و ...

در جایی از فیلم آگاهانه یا ناآگاهانه به حضرت زهرا علیهاالسلام بی ادبی می شد. من این را فهمیدم. لابد دیگران هم همین طور؛ ولی همه لال شدیم و دم بر نیاوردیم. با جهان بینی روشنفکریِ خودمان قضیه را حل کردیم. طرف هنرمند بزرگی است و حتما منظوری دارد و انتقادی است بر فرهنگ مردم؛ اما یک نفر نتوانست ساکت بنشیند و داد زد: «خدا لعنتت کند! چرا توهین می کنی؟!».همه سرها به سویش برگشت. در ردیف وسط آقایی بود چهل و چند ساله با سیمایی بسیار جذاب و نورانی، کلاهی مشکی بر سرش بود، اورکتی سبز بر تنش.

از بغل دستی ام سعید رنجبر پرسیدم: آقا را می شناسی؟ گفت: سید مرتضی آوینی است.

 

منبع: زیبایی ها و زشتی های کربلا، سید محمد حسین راجی، مشهد: کتابستان ماجد، 1397، چاپ اول، صفحه 45 و 46

 

احد داوری
۱۵ مرداد ۰۲ ، ۱۳:۰۸ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

زمانی که واقعه کربلا به پایان رسید، لشکر یزید سرهای به نیزه و اسرا را در کوچه های شهر کوفه می گرداندند. وقتی اسرای اهل بیت علیهم السلام را وارد کوفه کردند، کوچه به کوچه، حتی در کوچه های یک متری و دو متری می گرداندند تا اینکه به کوچه ای رسیدند. دیدند عمر سعد در جلو این کوچه ایستاده و دست های خود را به دو طرف دیوار چسبانده است و از عبور اسرا جلوگیری می کند!

از او پرسیدند: چرا مانع عبور آنها می شوی؟!

پاسخ داد: در این کوچه! خانه کودک یتیمی است که تصرف در مال یتیم بدون اجازه ولی او یا حاکم شرع جایز نیست؛ بنابراین نمی گذارم از این کوچه استفاده کنید.

 

منبع: زیبایی ها و زشتی های کربلا، سید محمد حسین راجی، مشهد: کتابستان ماجد، 1397، چاپ اول، صفحه 259 و 260

 

احد داوری
۱۴ مرداد ۰۲ ، ۱۱:۱۶ موافقین ۴ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

با بررسی آیات قرآن، موارد زیر را می‌توان به عنوان مصداق کلی دشمنان معرفی کرد:
 

 الف: شیطان: «إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا»؛ در حقیقت شیطان دشمن شماست شما [نیز] او را دشمن گیرید (فاطر ۶)؛ «إِنَّ الشَّیْطانَ کانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبِینا» شیطان همواره براى انسان دشمنى آشکار است؛ (اسراء ۵۳) و آیات دیگر (انعام ۱۴۲، اعراف ۲۲، یوسف ۵)

 

ب: یهودیان: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُود»؛ مسلماً یهودیان را دشمن‏ترین مردم نسبت به مؤمنان خواهى یافت (مائده ۸۲).

 

ج: مشرکان و کفار: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا... وَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا»؛ مسلماً... و کسانى را که شرک ورزیده‏اند دشمن‏ترین مردم نسبت به مؤمنان خواهى یافت (مائده ۸۲)؛ «إِنَّ الْکافِرِینَ کانُوا لَکُمْ عَدُوًّا مُبِینا»؛ کافران پیوسته براى شما دشمنى آشکارند (نساء ۱۰۱).

 

د: منافقان: «هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ‌«؛ [منافقان] خودشان دشمن‌اند از آنان بپرهیز خدا بکشدشان تا کجا [از حقیقت] انحراف یافته‏اند (منافقون ۴)

 

هـ: بعضی از خویشاوندان نظیر همسران و فرزندان «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِکُمْ وَ أَوْلادِکُمْ عَدُوًّا لَکُم»؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید در حقیقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمایند (تغابن ۱۴)

 

و: برخی مصادیق دیگر نظیر بت‌ها: «قَالَ أَفَرَأَیْتُم مَّا کُنتُمْ تَعْبُدُونَ أَنتُمْ وَآبَاؤُکُمُ الْأَقْدَمُونَ فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّی إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِینَ»؛ [ابراهیم] گفت آیا شما و پدران پیشین شما در آنچه مى‏پرستیده‏اید تأمل کرده‏اید؟ قطعاً همه آن [بت‌ها] جز پروردگار جهانیان دشمن من هستند (شعراء ۷۵ - ۷۷)

 

البته شدت دشمنی برخی از دشمنان بیشتر است ازجمله دشمنی یهودیان و مشرکان نسبت به مسلمانان شدیدتر است (مائده ۸۲). در برخی روایات نیز دشمنی کسی بزرگ دانسته شده است که مخفیانه دشمنی کند: أَکْبَرُ الْأَعْدَاءِ أَخْفَاهُمْ‏ مَکِیدَة (لیثى واسطى، على بن محمد (۱۳۷۶)، عیون الحکم و المواعظ، قم، دارالحدیث، ص ۱۲۶)

منبع: مقاله «مراتب حساسیت نیروهای انقلابی در برابر دشمن از دیدگاه قرآن کریم»

 

 

احد داوری
۱۴ مهر ۰۱ ، ۰۸:۴۷ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

امام آن موقع در مدرسه فیضیه تدریس داشتند. طلبه ها به درس ایشان می آمدند. روزی هنگام درس امام بود، مشاهده کردیم که ایشان وارد مدرس شدند و بلافاصله برگشتند. تعجب کردیم که چرا ایشان درس نگفتند.

 

بعدا معلوم شد که ایشان وقتی وارد مَدرَس شدند دیدند چند طلبه در آنجا در حال درس و بحث هستند. وقتی از امام سوال کردیم که چرا درس نگفتید و برگشتید؟ فرمودند:

«ما با آنها چه فرقی داریم؟ همه ما طلبه ایم. ما می خواستیم درس بگوییم آنها زودتر از ما آمدند. حق آنهاست که امروز در آنجا مشغول درس و بحث باشند».

 

منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 383

 

احد داوری
۱۴ خرداد ۰۱ ، ۰۷:۱۹ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

آقای بروجردی می فرمود من سمعک نمی گیرم و به جایش از دستم کمک می گیرم تا هر جا که احساس کردم نباید حرف هایی را بشنوم، دستم را از گوشم بردارم.

 

منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 367

احد داوری
۱۳ خرداد ۰۱ ، ۱۰:۴۳ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

علمای اسلام با سرکشی دائم به درون خویش، به مراقبت از نفس می پرداختند و مراقبه نفس را به تمام لحظه های خود تعمیم داده بودند. این بزرگان دین، با همه اخلاص و کمال، کارهای خود را در برابر خدا کوچک می شمردند به طوری که مرحوم آیت الله بروجردی با آن خدمات بزرگ، هنگام مرگ فرمودند: کاری نکرده ام و دستم خالی است.

 

 

منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 37

احد داوری
۰۷ خرداد ۰۱ ، ۱۳:۲۶ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۱ نظر

 

امام علی علیه السلام:

 عَلَیکُم فی شَهرِ رَمَضانَ بِکَثرَةِ الاِستِغفارِ وَالدُّعاءِ ؛ فَأَمَّا الدُّعاءُ فَیُدفَعُ بِهِ عَنکُمُ البَلاءُ ، وأمَّا الاِستِغفارُ فَیَمحى ذُنوبَکُم.
 
در ماه رمضان، زیاد استغفار و دعا کنید؛ امّا دعا، که به سبب آن، بلا از شما دور مى شود و امّا استغفار، که گناهانتان را محو مى‌کند.
 
منبع: کافی چاپ دار الحدیث ج 7 ص 440.

 

 

احد داوری
۰۱ ارديبهشت ۰۱ ، ۱۰:۴۹ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱ نظر

 

 

امام علی علیه السلام:

مایه پایدارى زندگى ، خوب سنجیدن است و پایه آن ، برنامه ریزى است .

 

 قِوامُ العَیشِ حُسنُ التَّقدیرِ ومِلاکُهُ حُسنُ التَّدبیرِ .

عیون الحکم و المواعظ صفحه 370

 

 

احد داوری
۲۹ اسفند ۰۰ ، ۱۰:۲۵ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

از فرمایشات نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است که: دهان را خوشبو کنید زیرا دهان انسان، راه قرآن است «طیّبوا أفواهکم فإن أفواهکم طریق القرآن»[1]

 

امام رضا (علیه السلام) نیز از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می کند که فرمود: «أفواهکم طرق من طرق ربّکم فنظفوها»[42]. نه فقط دندان را مسواک کنید، بلکه دندان و زبان و فضای دهان را هم پاک کنید. هم از خوردن غذای شبهه ناک بپرهیزید و هم از گفتن حرف مشکوک دوری کنید تا دهان شما شایستگی پیدا کند مجرای الفاظ قرآن گردد.

 

اگر قرآن، که کوثر و چشمه زلال است، از دهان لایه روبی نشده عبور کند بی اثر است؛ رنگ می گیرد و بو می پذیرد و چون می خواهید قرآن بخوانید و سخن شما در دیگران اثر کند و خودتان هم که می شنوید متأثر شوید، دهان را پاک نگه دارید.

 

در حدیثی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: «إنّ هذا القرآن مأدبة الله فتعلّموا مأدبته ما استطعتم»[3]. قرآن غذای آماده الهی است. قرآن سفره ای نیست که هر کسی غذای خود را همراه بیاورد و بر آن سفره بخورد. یعنی کسی حق ندارد خواسته های خود را بر قرآن تحمیل کند و برداشتهای خود را به حساب قرآن بگذارد؛ زیرا قرآن غذایی است آماده که هر کسی گرسنه معارف باشد از این غذا استفاده خواهد کرد.

 

پی نوشت:

 [1] ـ کنز العمال، ج 1، ص 603، ح 2752.

[2] ـ بحار، ج 73، ص 130.

[3] ـ بحار، ج 89، ص 19.

 

منبع: حکمت عبادات تالیف آیت الله جوادی آملی، ص 207 و 208

 

احد داوری
۲۳ اسفند ۰۰ ، ۱۱:۰۳ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:

 

 کسى که قرآن را بیاموزد، و در آن آموختن فروتنى را پیشه خود سازد، و آن را به بندگان خدا بیاموزد و هدفش رضاى خدا باشد، کسى را در بهشت نخواهید یافت که پاداشش بیشتر و گرانقدرتر از او و مقام و منزلتش از او بالاتر باشد، و در بهشت هیچ مقام و منزلت والایى وجود ندارد که او سهم چشمگیرى از آن نداشته باشد و شریفترین منازل بهشت از آن اوست. (پاداش نیکیها و کیفر گناهان / ترجمه ثواب الأعمال ؛ ؛ ص754)

 

-------------------------------------

 مَنْ  تَعَلَّمَ  الْقُرْآنَ  وَ تَوَاضَعَ  فِی  الْعِلْمِ  وَ عَلَّمَ عِبَادَ اللَّهِ وَ هُوَ یُرِیدُ مَا عِنْدَ اللَّهِ لَمْ یَکُنْ لَهُ فِی الْجَنَّةِ أَعْظَمُ ثَوَاباً مِنْهُ وَ لَا أَعْظَمُ مَنْزِلَةً مِنْهُ وَ لَمْ یَکُنْ فِی الْجَنَّةِ مَنْزِلَةٌ وَ لَا دَرَجَةٌ رَفِیعَةٌ وَ لَا نَفِیسَةٌ إِلَّا کَانَ لَهُ فِیهَا أَوْفَرُ النَّصِیبِ وَ أَشْرَفُ الْمَنَازِل (ثواب الاعمال ص 293)

 

احد داوری
۲۲ اسفند ۰۰ ، ۰۹:۵۱ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

حضرت امام باقر علیه السّلام فرمود: قرآن خوانان سه گروه اند:

 

یکى آنکه قرآن خواند و آن را سرمایه کسب خود کند و پادشاهان را با آن بدوشد و به مردم بزرگى بفروشد.

 

و دیگر مردى است که قرآن را بخواند و حروف آن را نگهدارى کند ولى حدود آن را ضایع سازد و آن را چون قدح (جام آب) نگهدارى کند (یعنى براى خودنمائى و هنگام سودجوئى از آن منتفع گردد و در سایر اوقات پشت سر اندازد چنان که شخص سواره جام آبش را پشت سرش مى آویزد) خداوند امثال اینان را در قرآن خوانان زیاد نکند.

 

و دیگر مردى است که قرآن خواند و داروى قرآن را بر دل دردمندش نهد و براى (خواندن و بکار بستن و دقت و غور در معانیش) شب زنده دارى کند و روزش را به تشنگى بسر برد، و در هنگام نمازهایش و جاهاى آن بدان قیام کند، و از بستر خواب بخاطر آن دورى گزیند، و به خاطر این دسته از مردمان است که خداى عزیز جبار بلا را بگرداند، و ببرکت ایشان است که خداى عز و جل شر دشمنان را باز دارد، و بسبب آنان است که خداى عز و جل از آسمان باران فرستد، پس بخدا سوگند اینها در میان قرآن خوانان از کبریت احمر کمیاب ترند. (أصول الکافی، ترجمه مصطفوى ؛ ج 4 ؛ ص435)

 

  ---------------------------------------------------

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام، قَالَ: «قُرَّاءُ الْقُرْآنِ ثَلَاثَةٌ: رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ، فَاتَّخَذَهُ بِضَاعَةً ، وَ اسْتَدَرَّ بِهِ الْمُلُوکَ، وَ اسْتَطَالَ بِهِ عَلَى النَّاسِ؛ وَ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ، فَحَفِظَ حُرُوفَهُ، وَ ضَیَّعَ حُدُودَهُ، وَ أَقَامَهُ إِقَامَةَ الْقِدْحِ ، فَلَا کَثَّرَ  اللَّهُ هؤُلَاءِ مِنْ  حَمَلَةِ الْقُرْآنِ ؛ وَ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ، فَوَضَعَ دَوَاءَ الْقُرْآنِ عَلى  دَاءِ قَلْبِهِ، فَأَسْهَرَ بِهِ لَیْلَهُ، وَ أَظْمَأَ بِهِ نَهَارَهُ، وَ قَامَ بِهِ فِی مَسَاجِدِهِ، وَ تَجَافى  بِهِ عَنْ فِرَاشِهِ، فَبِأُولئِکَ یَدْفَعُ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْبَلَاءَ، وَ بِأُولئِکَ یُدِیلُ  اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- مِنَ الْأَعْدَاءِ، وَ بِأُولئِکَ یُنَزِّلُ   اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- الْغَیْثَ مِنَ السَّمَاءِ، فَوَ اللَّهِ لَهؤُلَاءِ فِی قُرَّاءِ الْقُرْآنِ أَعَزُّ مِنَ الْکِبْرِیتِ الْأَحْمَرِ». (الکافی ، چاپ - دارالحدیث ؛ ج 4 ؛ ص658)

 

احد داوری
۲۱ اسفند ۰۰ ، ۰۸:۴۵ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰ نظر

امام علی علیه السلام:

لا تَطلُب سُرعَةَ العَمَلِ، وَاطلُب تَجویدَهُ؛ فَإِنَّ النّاسَ لا یَسأَلونَ: فی کَم فُرِغَ مِنَ العَمَلِ؟ إِنَّما یَسأَلونَ عَن جَودَةِ صَنعَتِهِ.

 

به دنبال شتاب در کار نباش، بلکه نیک به جاى آوردنش را دنبال کن؛ زیرا مردم نمى‌پرسند : در چه مدّت، کار را انجام داد؛ بلکه از کیفیّت صنعتگرىِ فرد سؤال مى‌کنند.

شرح نهج البلاغة ج 20 ص 267 ح 103 .

احد داوری
۰۱ بهمن ۰۰ ، ۲۰:۱۸ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر