وظایف اعضای خانواده در روایات رضوی

مقاله مشترک با دانشجوی محترم خانم رفیع پور

خانواده یک نهاد کوچک اجتماعی است که روابط مثبت بین اعضای آن تأثیر زیادی در تکامل روحی و اخلاقی انسان دارد و بدون وجود خانواده تعادل حیات انسانی از بین می‌رود. بی‌تردید استفاده از سخنان رهبران حقیقی بشر که به همه‌ی مقتضیات جسمى، روانى، نیازمندی‌ها و خواهش‌هاى طبیعى بشر آشنایی کامل دارند می‌تواند انسان را به سمت زندگی شرافتمندانه و هدفمند رهنمون سازد. احادیث امام رضا علیه‌السلام به عنوان امام و پیشوای شیعیان روشن می‌کند که آن حضرت خانواده را نهادی می‌دانند که هر یک از افراد آن وظایف جداگانه‌ای داشته و هرکدام با انجام وظایف خود در ایجاد خانواده‌ی مطلوب سهم دارند، ازجمله نقش مرد خانواده، حاکمیت سیستم اقتصادی سالم، حفظ آبرو و شخصیت خانواده، تکریم مقام زن و حسن خلق هست و نقش‌هایی همچون وفاداری در زندگی، خوش‌بینی، انتظار در حد توان همسر و حفظ هویت زنانه از وظایف زن در خانواده است، همان‌گونه که فرزند وظیفه‌ی احسان، اطاعت، مدارا و قدردانی را در قبال والدین خود دارد. در این پژوهش با گردآوری و تحلیل احادیث امام رضا علیه‌السلام، به واکاوی این وظایف پرداخته می‌شود.

واژگان کلیدی: خانواده، وظایف اعضای خانواده، امام رضا علیه‌السلام

متن کامل مقاله وظایف اعضای خانواده در روایات رضوی

مقابله با تجمل‌گرایی در سیره امام رضا علیه‌السلام

این مقاله با همکاری دانشجوی محترم آقای وحید بی آزار از دانشجویان دانشکده علوم قرآنی مراغه تدوین شده است و از مقالات برگزیده همایش  علمی پژوهشی گفتمان خانواده در فرهنگ رضوی از برنامه های جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام است.

چکیده

گرایش به زیبایی و جمال دوستی یک امر فطری در بشر هست و مسئله تجمل و تجمل گرایی از دیرهنگام مورد توجه ملت‌های گوناگون از جمله مسلمانان بوده است، زندگانی امام رضا علیه‌السلام نیز از این قاعده مستثنا نیست به‌گونه‌ای که آن حضرت در مواردی به زینت و تزیین سفارش نموده‌اند و افراط و تفریط در تجمل را مورد نکوهش قرار داده اند. پژوهشی که انجام گرفته به روش توصیفی تحلیلی سعی دارد تا تجمل به شکل مثبت و منفی را از هم تفکیک کرده و شکل نادرست آن را تبیین نماید، لذا ضمن بررسی معنای لغوی و اصطلاحی «تجمل»، به ذکر مصادیق از آراستگی به عنوان گونه‌ی مثبت تجمل پرداخته و مواردی در سیره امام رضا علیه السلام را ذکر کرده است؛ از جمله تشویق به آراستگی، آراستگی به هنگام دیدار دیگران، استفاده از عطر، سفارش به استفاده از انگشتر عقیق، سفارش به سرمه کشیدن و خضاب کردن. آنگاه نویسندگان در بررسی تجمل گرایی افراطی در اندیشه رضوی موارد زیر را مهم ترین راه مقابله با تجمل گرایی عنوان کرده اند: تشویق به ساده زیستی در سیره‌ی رضوی، نکوهش تجمل‌گرایی، تشویق به اعتدال و میانه‌روی، توجه به اصل مساوات و برابرى، ‏توجه به اصل عدم وابستگی به دنیا، عدم فخرفروشی، عدم حسادت در زندگی، عدم تاثیرپذیری از امت‌های دیگر، راضی بودن به رضای پروردگار، توجه به هدف خلقت انسان، مشارکت در امور خیر و توجه به نیازمندان و یاد معاد.

 واژگان کلیدی: تجمل‌گرایی، زینت، آراستگی، میانه روی، مقابله، امام رضا علیه‌السلام.

دریافت متن کامل مقاله

باز اندیشی مولفه های ارزشی ایثار و شهادت از دیدگاه مقام معظم رهبری

مقاله مشترک با دانشجویان محترم خانم ها جهاندیده و یزدان پناه

چکیده:

پرداختن به کلام رهبری در همه زمینه ها، خصوصا در باره ایثار و شهادت، که از ناب‌ترین و ارزنده ترین مفاهیم کلیدی می باشند، از اهمیت بسیاری برخوردار هست. و از این روی لازم می نماید تا فرمایشات ایشان در این زمینه، بیش از پیش مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته و پژوهشهای جدی در این زمینه صورت گیرد. در این مقاله نیز تلاش شده است تا مألفه های ارزشی ایثار و شهادت، به روش توصیفی- تحلیلی، در مجموعه بیانات و مکتوبات رهبری مورد باز اندیشی قرار گیرد. از بررسی‌ها و مطالعات چنین استفاده می شود که، در کلام و اندیشه ایشان ایثار و شهادت از ارج و ارزش والایی برخوردار می‌باشد. ایثار به معنای فداکاری و گذشتن از همه چیز در راه آرمانها می باشد و شهادت نیز به معنای کشته شدن در راه ارزشهای دینی می باشد. ایثار و شهادت، مقامی بالا می باشد که در آن فرد جان خود را با خدا معامله می نماید و سبب حفظ نظام و اسلام می باشد. رهبری به بیان خصوصیات فرد ایثارگر و شهدا و خانواده های آنان نیز پرداخته اند.

کلیدواژگان: ایثار و شهادت، کشته شدن در راه خدا، خانواده شهدا، ایمان.

 دریافت نسخه پی دی اف

درس اخلاق مرحوم آیت‌الله حق‌شناس: عوامل نورانی شدن قلب

 مرحوم آیت‌الله حق‌شناس در یکی از درس‌های اخلاق خود به موضوع «عوامل نورانی شدن قلب» اشاره کرد که مشروح آن در ادامه می‌آید

*عوامل نورانی شدن قلب
حالا روایت دیگری از پیغمبر اکرم (ص) برای تشویق شما بخوانم «خمسة تنور القلب»؛ پنج چیز است که قلب و دل را روشن و منور می‌کند:

اول قرائت قرآن است که حجاب‌ها و زنگ‌ها را از روی قلب برمی‌دارد؛ خصوصا اگر انسان با تدبر بخواند، این همه تفسیر نوشته‌اند، شما تفاسیر را مطالعه کنید و ببینید کدام یک با ذوق شما موافقت می‌کند، همان را انتخاب کنید و مطالعه کنید. «أَفْضَلُ عِبادَةِ اُمََّتی قِرَاءَةُ القُرآنِ»؛ البته «مع التدبیر» افضل اعمال امت من این است که قرآن را با تدبیر بخوانند.

*کم‌خوردن مخصوصاً در شب برای تهجد
دومی قلت أکل یعنی کم خوردن است، مخصوصاً در شب که

بایسته‌های خانواده متعالی در سبک زندگی اسلامی از منظر قرآن کریم

 چکیده

آرامش، انسان دوستی، مهربانی و ایمان به پروردگار از جمله اهداف بلند قرآن کریم در تبیین هدف تشکیل خانواده است که اعضای آن می توانند در رسیدن همدیگر به کمال حقیقی انسان، یاری رسان باشند؛ بویژه اگر این خانواده بر اساس اندیشه توحیدی بنا نهاده شده و بتواند قوانین کلی جهت تطبیق با نیازهای روزانه و نحوه رفتار صحیح در سبک زندگی را رعایت نماید. نوشتار حاضر با نگرش به این مساله، به تبیین بایسته های خانواده متعالی در سبک زندگی از منظر قرآن پرداخته و بایسته ها را در سه حوزه اعتقادی، اخلاقی و رفتاری مورد بررسی قرار داده است.

 واژگان کلیدی: خانواده متعالی، بایسته های اعتقادی، بایسته های اخلاقی، بایسته های رفتاری، سبک زندگی، قرآن

 دانلود مقاله بایسته های خانواده متعالی در سبک زندگی اسلامی از منظر قرآن کریم

انسجام اسلامی درنگاه شهید مطهری

ثَلاثٌ لَا یُغِلُّ عَلَیْهِنَّ قَلْبُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِخْلَاصُ الْعَمَلِ لِلَّهِ وَ النَّصِیحَةُ لِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِینَ وَ اللُّزُومُ لِجَمَاعَتِهِمْ (اصول کافی، ج1، ص403)

 سه چیز است که هرگز دل مؤمن نسبت به آنها جز اخلاص، چیز دیگرى نمى ورزد، یعنى در آن سه چیز محال است خیانت بکند. یکى اخلاص عمل براى خدا. یک مؤمن در عملش ریا نمى‌ورزد. دیگر، خیرخواهى براى پیشوایان واقعى مسلمین، یعنى خیرخواهى در جهت خیر مسلمین، ارشاد و هدایت پیشوایان در جهت خیر مسلمین. سوم مسئله وحدت و اتفاق مسلمین، یعنى نفاق نورزیدن، شق عصاى مسلمین نکردن، جماعت مسلمین را متفرق نکردن. (حدیث نبوی، مطهری، مرتضی؛ سیرى درسیره نبوى، ص280)

دانلود متن کامل پی دی اف مقاله (که صرفا  از کتب شهید مطهری گردآوری شده است.)

نجواهای دلتنگی

حضرت آیت الله مصباح یزدی در ماه رمضان سال جاری دعای 45 صحیفه سجادیه را با عنوان «نجواهای دلتنگی» شرح دادند که در بیست و پنج جلسه شرحی اخلاقی و عرفانی بر دعای وداع با ماه رمضان امام سجاد علیه السلام ارائه کردند، در قسمتی از این شرح (جلسه آخر) می فرمایند:

«درست است که ما وقتی می‌خواهیم اهل بیت علیهم‌السلام را بشناسیم، ابتدا از طریق کرامات‌شان ایشان را می‌شناسیم، و این شناخت باعث محبت ما به ایشان می‌شود، اما اگر کمی همت کرده، این ارتباط را حفظ و تکرار کنیم، به ایشان دل‌بستگی‌ای پیدا می‌کنیم به نام عشق، که ارزش یک لحظه آن، از صدها سال عبادت‌ بدون چنین حالی بیشتر است! ارزش برخی عبادت‌ها، تنها به‌خاطر توجه دل، هفتصد هزار بار از عبادت‌های دیگر بیشتر می‌گردد! مراتب خلوص در نیت کاری می‌کند که عبادت از یک بار، ده بار، هفتاد بار، هفت‌صد بار، صدهزار بار، هفتصد هزار بار و ... بیشتر ثواب پیدا کند. این درحالی است که ظاهر فیزیکی کار در همه مراتب یکسان است، اما باطن آن چنین مراتبی پیدا می‌کند. ارزش آن بوسه‌ای که تنها از روی محبت بر ضریح حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها زده می‌شود و در عمق دل زائر این است که بی‌بی‌جان دوستت دارم، سر و جانم فدای شما، و چیزی هم از شما نمی‌خواهم، بیشتر از بسیاری از پول‌ها، نذر و نیازها، اطعام‌ها و ... است.

...

اگر ما برای برآورده شدن حاجت هم صلوات می‌فرستیم، خوب است حاجت‌مان را در پیشگاه حضرت ولی عصر سلام‌الله‌علیه این قرار دهیم: آقا من هزار صلوات می‌فرستم تا شما از خدا بخواهید معرفت مرا به شما زیاد کند! اگر مزد می‌خواهیم این‌گونه مزد بخواهیم. باور کنیم که اگر لذایذ دنیا باشد یا نباشد، چندان فرقی نمی‌کند. با خود درباره آن روزهایی که بسیار خوش گذراندیم و روزهایی که بسیار بر ما سخت گذشت بیاندیشیم! به‌راستی اکنون چه‌قدر از آن خوشی‌ها یا سختی‌ها در یادمان باقی مانده است؟ هم روزهای سخت گذشت و هم روزهای شادی! واقعا هم گذشت! اکنون که فکر می‌کنیم گویا خوابی بیش نبوده‌اند. اما این معرفت و محبت است که در عمق دل ما تا ابد باقی می‌ماند و  باعث می‌شود انسان در عالم آخرت هم با ائمه اطهار علیهم‌السلام محشور باشد. این کجا و آن کجا؟! باید همت‌مان را بلندتر کنیم و اگر حاجت هم می‌خواهیم بیشتر روی حاجت‌های معنوی تکیه کنیم.»

برای دانلود صوت سخنرانی معظم له می توانید از پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی اقدام کنید و متن یکجای سخنرانی ها را از اینجا دانلود نمایید.

جوان و خود شناسی

دوران جوانی و نوجوانی زمانی است که استعدادها شروع به شکوفایی و رشد نموده و علایق و گرایشات فرد بارور و ظاهر می‏گردند و جوان راه آینده‌ی خویش را آغاز می‏کند آینده‏ای که به سوی کمال و سعادت یا به سوی بدبختی و بیچارگی و کسی در این وادی موفق است که به سوی کمال و سعادت دست یابد. دست‏یابی به موفقیت بدون شناخت از مسیر و عوامل انحرافی میسر نخواهد بود و جوان که در این وادی گام می‏نهد اگر از استعدادهای خود مطلع نباشد، اگر توانایی‏های خود را نشناسد به نکات ضعف و قوت خود آگاه نباشد و اگر علایق گرایشات و تمایلات ذاتی و درونی خود را به صورت دقیق مورد بررسی قرار ندهد، به طور حتم در این مسیر شکست خواهد خود؛ چرا که همانند راننده‏ای است که سوار ماشینی شده است و می‏خواهد ماشین را به شهری بسیار دور ببرد ولی نه از امکانات ماشین مطلع است، نه از سرعت ماشین، نه از کیفیت لاستیک‏های ماشین، نه از محتویات صندوق عقب و جعبه ابزار و نه... بی شک این راننده به مقصود نخواهد رسید و اگر به مقصد برسد یک اتفاق و تصادفی خواهد بود از هزاران اتفاق در روی کره‏ی زمین. به همین ترتیب جوانی که خود را نشناسد و از توانایی‏هایش آگاه نباشد در مسیر زندگی با شکست مواجه خواهد بود شکستی که پیامد آن از دست رفتن بزرگترین سرمایه‌ی زندگی یعنی عمر می‏باشد. لذا بر هر فردی لازم است که خود را بشناسد تا بتواند در زندگی موفق شود.

ادامه این مطالب را که در اردیبهشت سال 1383 (سال آخر دوره کارشناسی) نوشته شده است به صورت پی دی اف دانلود کنید.

یا علی

یا علی گفتیم و عشق آغاز شد

 یا علی....

آغاز کار با نام خدا

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ (١)الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ(٢) الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ (٣)مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ(٤)إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ(٥)اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ(٦)صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلا الضَّالِّینَ(٧)