این مقاله با همکاری دانشجوی محترم آقای وحید بی آزار از دانشجویان دانشکده علوم قرآنی مراغه تدوین شده است و از مقالات برگزیده همایش علمی پژوهشی گفتمان خانواده در فرهنگ رضوی از برنامه های جشنواره بین المللی امام رضا علیه السلام است.
چکیده
گرایش به زیبایی و جمال دوستی یک امر فطری در بشر هست و مسئله تجمل و تجمل گرایی از دیرهنگام مورد توجه ملت‌های گوناگون از جمله مسلمانان بوده است، زندگانی امام رضا علیه‌السلام نیز از این قاعده مستثنا نیست به‌گونه‌ای که آن حضرت در مواردی به زینت و تزیین سفارش نموده‌اند و افراط و تفریط در تجمل را مورد نکوهش قرار داده اند. پژوهشی که انجام گرفته به روش توصیفی تحلیلی سعی دارد تا تجمل به شکل مثبت و منفی را از هم تفکیک کرده و شکل نادرست آن را تبیین نماید، لذا ضمن بررسی معنای لغوی و اصطلاحی «تجمل»، به ذکر مصادیق از آراستگی به عنوان گونه‌ی مثبت تجمل پرداخته و مواردی در سیره امام رضا علیه السلام را ذکر کرده است؛ از جمله تشویق به آراستگی، آراستگی به هنگام دیدار دیگران، استفاده از عطر، سفارش به استفاده از انگشتر عقیق، سفارش به سرمه کشیدن و خضاب کردن. آنگاه نویسندگان در بررسی تجمل گرایی افراطی در اندیشه رضوی موارد زیر را مهم ترین راه مقابله با تجمل گرایی عنوان کرده اند: تشویق به ساده زیستی در سیره‌ی رضوی، نکوهش تجمل‌گرایی، تشویق به اعتدال و میانه‌روی، توجه به اصل مساوات و برابرى، توجه به اصل عدم وابستگی به دنیا، عدم فخرفروشی، عدم حسادت در زندگی، عدم تاثیرپذیری از امت‌های دیگر، راضی بودن به رضای پروردگار، توجه به هدف خلقت انسان، مشارکت در امور خیر و توجه به نیازمندان و یاد معاد.
واژگان کلیدی: تجمل‌گرایی، زینت، آراستگی، میانه روی، مقابله، امام رضا علیه‌السلام.
