مطالعات دانشجویی

مطالبی از قرآن و احادیث، نکاتی از سیره بزرگان و مقالات شخصی

مطالعات دانشجویی

مطالبی از قرآن و احادیث، نکاتی از سیره بزرگان و مقالات شخصی

مطالعات دانشجویی


امام خامنه ای:
باید در کشور ما و در میان جامعه‌ى ما ترتیبى اتّخاذ بشود که همه‌ى آحاد مردم به‌نحوى با قرآن انس داشته باشند و مفاهیم قرآنى براى اینها مفهوم باشد و معانى قرآن را درک کنند، به قرآن مراجعه کنند؛ ولو به طور اجمال از مفاهیم قرآنى سر دربیاورند.
(8 تیر 1393)

********************

امام خامنه‌ای:
«دشمنان می خواهند یاد شهدا احیا نشود برای اینکه جاده شهادت کور بشود» (6 اسفند 1397)

آخرین مطالب

۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مطالعات تطبیقی» ثبت شده است

 

آلوسی از علمای سلفی مذهب اهل تسنن در قرن سیزدهم در تفسیر روح‌المعانی سیزده روایت از امام رضا علیه‌السلام در ذیل آیات گوناگون برای تبیین بهتر مفهوم آیات یا بیان نکات استطرادی آورده است. وی برای حضرت علی بن موسی‌الرضا علیه‌السلام تعابیر گوناگونی به کار برده است که در اغلب موارد بیانگر احترام خاص به حضرت است، ایشان هیچ موردی از خطا و اشتباه برای امام رضا علیه السلام در تفسیر خود ذکر نکرده است. یعنی دیدگاه عموم علما - حتی علمای سلفی مذهب - در باره ائمه اهل بیت علیهم السلام با دیدگاه شیعه در باره عصمت ائمه علیهم السلام در عمل به هم نزدیک است (هر چند در ظاهر برخی علمای اهل تسنن عصمت آنها را قبول نداشته باشند)

 

الف: تعبیر با «رضی‌الله‌عنه» ( ج ۱۴ ص ۱۱۳؛ ج‏۱۲ ص ۲۲؛ ج‏۱۳ ص ۹۱؛ ج‏۱۰ ص ۳۳۶؛ ج‏۱۴ ص ۳۳۹؛ ج‏۸ ص ۳۷۵؛ ج‏۸ ص ۳۱۰؛ ج‏۶ ص ۳۶۱؛ ج‏۱۲ ص ۲۰)

 

ب: تعبیر به همراه «علیه‌السلام» ( ج‏۱۵ ص ۳۹۵؛ ج‏۱۳ ص ۲۱۶)

 

ج: تعبیر با نام «الرضا» بدون پسوند ( ج ۲ ص ۹۹؛ ج ۴ ص ۳۶۲)

 

همچنین گاهی از حضرت با کنیه ابا الحسن (ج‏۱۴ ص ۳۳۹؛ ج‏۱۲ ص ۲۰)، ابا عبدالله ( ج‏۱۳ ص ۹۱؛ ج‏۱۰ ص ۳۳۶) یاد کرده و گاهی در کنار نام پدرانش (علی بن موسی‌الرضا) یاد می‌کند (ج‏۸ ص ۳۷۵؛ ج‏۸ ص ۳۱۰؛ ج‏۱۵ ص ۳۹۵؛ ج‏۶ ص ۳۶۱).

 

منبع:  آلوسی، سید محمود، ۱۴۱۵ ق، روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم‏ و السبع المثانی، بیروت‏، دارالکتب العلمیه

احد داوری
۱۲ فروردين ۹۹ ، ۰۹:۳۸ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۰ نظر

مقاله مشترک با دانشجوی محترم خانم گرمرودی

در قرن اخیر اکثر مردم برای رسیدن به آرامش، به دنبال مراقبه، مدیتیشن و عناوینی ازاین‌دست هستند. مراقبه، به معنای مراقبت از افکار و جلوگیری از ورود افکار مزاحم باعث آرامش وصف‌ناپذیری در انسان می‌شود. روانشناسان غربی برای مراقبه راهکارهایی همچون برنامه‌ریزی و مدیتیشن را ارائه کرده‌اند. مراقبه به شکل اساسی و کامل در اسلام مطرح‌شده است، برای مثال خواندن ادعیه، آیات قرآن و اقامه‌ی نماز با حضور قلب شکل خاصی از مراقبه است که مضامین عمیقی را به انسان القا می‌کند و باعث ایجاد آرامش روحی و توجه بیشتر انسان به‌سوی معبودش می‌شود. در این مقاله سعی شده شباهت‌ها و تفاوت‌های برنامه‌ریزی غربی و اسلامی، نماز و مدیتیشن موردبررسی قرار گیرد تا مشخص شود کدام‌یک روش‌های بهتر و جامع‌تری برای مراقبه و ایجاد آرامش ارائه می‌دهد. البته تطبیق دو موضوع در اینجا به معنای انکار حقیقت نماز نبوده و اسرار نماز در جای خود قابل دفاع است ولی تحلیل تطبیقی دو موضوع به روشن شدن برتری تعالیم اسلام می‌انجامد. در برنامه‌ریزی غربی، اصل رسیدن به اهداف مادّی است و سایر اهداف با توجه به آن شکل می‌گیرد، امّا در برنامه‌ریزی اسلامی، هدف رسیدن به معرفت الهی است. در برنامه‌ریزی غربی، اصل و محور خود انسان و سود و زیان شخصی است، امّا در برنامه‌ریزی اسلامی، اصل و محور خداوند و آنچه مورد رضای خداوند باشد، مقصد مؤمنین است. حرکات و ژست‌های ویژه‌ای در مدیتیشن وجود دارد که معنای خاصی را دنبال نمی‌کند ولی حرکات ویژه‌ی نماز دارای اسراری است که تواضع عبد را در مقابل معبود به نمایش می‌گذارد. سرودهای مخصوصی در مدیتیشن وجود دارد که دارای معانی عمیقی نیست ولی نماز دارای ذکرهای مخصوصی است که در عین سادگی معانی بسیار عمیق و زیبایی دارند که هرکسی متناسب بافهم و درک خود از آن‌ها بهره‌مند می‌شود.

کلیدواژه‌ها: مراقبه، مدیتیشن، برنامه‌ریزی، نماز

دانلود متن کامل مقاله بررسی تطبیقی مدیتیشن در غرب و مراقبه در اسلام (به‌ویژه مراقبه در نماز)

احد داوری
۱۸ مهر ۹۷ ، ۲۰:۴۵ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

شناسنامه سوره

الف: نام سوره و وجه تسمیه آن

سوره احقاف به مناسبت ذکر واژه «احقاف » در آیه 21 آن «احقاف» نامگذاری شده است. این واژه فقط در این سوره به کار رفته و در جای دیگر قرآن ذکر نشده است. احقاف جمع «حقف» به معنای شن روان است  که بر اثر وزش باد در بیابان به صورت مستطیل و کج و معوج روی هم انباشته می شود و سرزمین قوم عاد از این جهت احقاف گفته می شد که ریگستانی به این صورت بود.   این سوره در همه تفاسیر به این نام، نامیده شده  و چه بسا برای تشخیص آن در میان دیگر حوامیم نام «حم احقاف» هم مطرح شده است.  نام دیگری برای این سوره ذکر نشده لیکن در برخی منابع با عنوان سوره «ثلاثین» معرفی شده که به دلیل تعداد آیات سوره می باشد و به سوری که بیش از سی آیه داشته باشد سور «ثلاثین» گفته می شود. پس می توان گفت ثلاثین نام سوره نیست.  تسمیه سوره به احقاف در کلام ابن عباس آمده است: اقرانی رسول الله سورة من آل حم و هی الاحقاف.  لازم به ذکر است که سور حوامیم (آل حم) شامل هفت سوره قرآن هستند که با حم شروع شده اند و به ترتیب مصحف کنونی عبارتند از: غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف.

مقاله پیوستی مقاله کلاسی هست که برای درس استاد عبدالکریم بهجت پور مولف گرانقدر تفسیر «همگام با وحی» تدوین شده است، سبک مقاله بر اساس سبک کتاب «مهارت های بیان تفسیر سوره های قرآن کریم» از تالیفات استاد می باشد. زحمات استاد بزرگوار را ارج می نهم و جبین شکر به آستان حضرت حق می سایم و از درگاهش توفیق روزافزون برای استاد معظم مسئلت دارم.

دانلود متن مقاله «تفسیر تطبیقی ده آیه آغازین سوره احقاف»

احد داوری
۰۱ اسفند ۹۴ ، ۲۱:۱۳ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

چکیده

بیشتر روایات نقل‌شده از معصومان علیهم‌السلام (و صحابه) به صورت خبر واحدی است که محفوف به قرائن قطعی نیستند؛ از این روی گروهی از علما، حجیت آن را پذیرفته و گروهی منکر حجیت آن شده‌اند و هر گروه برای اثبات مدعای خود به دلایل گوناگونی از قرآن، سنت، عقل و اجماع استناد کرده‌اند که در این مجال پس از مفهوم شناسی مسئله و ذکر تاریخچه مختصری از نظر علما نسبت به حجیت خبر واحد، به بررسی تطبیقی دلایل قرآنی موافقان حجیت خبر واحد از جمله آیه نبأ و نفر پرداخته‌شده و دلایل قرآنی مخالفان حجیت خبر واحد از جمله آیات مربوط به نهی از متابعت ظن مورد نقد واقع شده است.

واژگان کلیدی: حجیت، روایات، خبر واحد، بررسی تطبیقی، ادله قرآنی

 دانلود متن کامل مقاله «بررسی تطبیقی دلایل قرآنی حجیت خبر واحد»

احد داوری
۲۴ بهمن ۹۴ ، ۲۲:۳۸ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

همزمان با ایام دهه کرامت و تبریک میلاد با سعادت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و حضرت امام رضا علیه السلام در ادامه مقاله «نگرشی اجمالی به امام رضا علیه السلام از نگاه رجالیون اهل تسنن» که با همکاری دوست عزیزم جناب آقای احمد آرخ تدوین شده است منتشر می گردد، لازم به ذکر است که مقاله  رتبه دوم هشتمین همایش ملی فضایل رضوی سیستان وبلوچستان را در سال 1393کسب کرده است.

چکیده:

بررسی شخصیت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام از نگاه علمای اهل تسنن به روش توصیفی تحلیلی در این پژوهش مورد واکاوی قرار گرفته است، از این رو پس از بیان اهمیت مسأله به ذکر گونه‌های حضرت رضا علیه السلام در کتب رجالی و حدیثی اهل تسنن پرداخته شده  که عبارتند از: توجه به نسب والای حضرت رضا علیه السلام و اعتبار احادیث وی، سرور و سید بودن حضرت، راستی و صداقت امام، نقل حدیث از ایشان، عجیب و غریب بودن روایات حضرت و اعتقاد به توسل و زیارت حضرت رضا علیه‌السلام.  این نوشتار همچنین راهکارهایی برای رفع تناقض های احتمالی میان علمای اهل تسنن در برخورد با احادیث حضرت ارائه داده است.

واژگان کلیدی: حضرت رضا علیه‌السلام، مطالعات رجالی، اهل تسنن، برخورد دوگانه.

دانلود متن پی دی اف مقاله

 

احد داوری
۲۶ مرداد ۹۴ ، ۰۹:۵۹ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

چکیده

 

علامه سید محمد حسین طباطبایی و محمد رشید رضا از مفسران معاصر و تأثیرگذار هستند که هر کدام بر مبنای خاصی به تفسیر قرآن پرداخته اند و مطالعه تطبیقی آرای قرآنی آنها علاوه بر فهم صحیح و دقیق نظرات آنها، به انتخاب نظر برتر کمک می کند؛ لذا در این مجال به بررسی تطبیقی آرای تأثیرگذار قرآنی علامه طباطبایی و رشید رضا با محوریت مهم ترین آثار آنها یعنی تفسیر المیزان و تفسیر المنار پرداخته شده است. نویسنده برای نیل به این مقصود پس از ذکر زندگی نامه علمی و آثار مؤلفان مزبور، به طور جداگانه روش شناسی المیزان و المنار را مورد تحلیل قرار داده و آرای قرآنی آنها را در سه محور به صورت تطبیقی بررسی کرده است. آرای مشترک قرآنی شامل استقلال قرآن در دلالت، پیوستگی آیات و کارکرد عقل در تفسیر که در هردو تفسیر مورد مداقه قرار گرفته اند به عنوان محور اول مطرح شده، سپس ساختار چند معنایی، تأثیر پذیری از اعتقادات کلامی و توجه به ویژگی های متکلم، مخاطب و موضوع جزء آرای قرآنی مختص علامه به عنوان محور دوم و در نهایت کارکرد اجتماعیِ افراطی، نقش پررنگ تأویل و تمثیل همچنین آرای سلفی وهابی جزء آرای قرآنی خاص رشید رضا در محور سوم بر شمرده شده است.

 

واژگان کلیدی:آرای قرآنی، علامه طباطبایی، رشید رضا، المیزان، المنار، مطالعه تطبیقی.

 

دانلود متن کامل مقاله «بررسی تطبیقی آرای قرآنی علامه طباطبایی و رشید رضا»

 

 

احد داوری
۲۵ بهمن ۹۳ ، ۲۲:۳۹ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر