روز آزادی را فراموش نمی کنم، در عصرگاهِ یکی از آخرین روزهای ماه خرداد که بلندترین روزهای سال است، یکی از افسران زندان آمد و خبر آزادی را به ما داد. هر یک از ما وسایل اندک خود را جمع کردیم و در اتاقهمایمان به انتظار نشستیم؛ بعد ما را در راهرویی که بین اتاق ها امتداد یافته بود، جمع کردند و سپس درِ زندان را گشودند و گفتند بروید!
به همین صورت و بدون ثبت کردن اسامی یا پر کردن فرم هایی که هنگام آزادی از زندان معمول است. با همدیگر خداحافظی کردیم. من به سوی خیابان رفتم و آن مسیر را با گام هایی تند به سوی منزلمان، که خیلی از پادگان دور نبود طی کردم.
در حالی که عازم خانه بودم، احساس خاصی به من مستولی شده بود که آمیزه ای بود از شوق و بیم و شرم. شرمگین بودم از این که محاسنم را تراشیده بودند، و بیم هم از این داشتم که والدینم شاید بگویند: چرا در مسائلی دخالت کردی که به زندان بیفتی؟
وقتی به خانه رسیدم، خانواده به گرم ترین وجهی از من استقبال کردند، از دیدن من، خوشحالی کردند. وقتی برای صرف چای نشستم، نخستین حرفی که مادرم (رحمة الله علیها) به من زد، این بود:
«من به پسری مانند تو افتخار می کنم که چنین کاری را در راه خدا انجام می دهد».
نفسی به راحتی کشیدم و خدا را شکر کردم. این سخن مادرم در فعالیت هایی که من در این راه داشتم، تاثیری بسزا داشت.
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 95 و 96
سه روز پس از بازداشت، یکی از افسران زندان آمد و گفت: فردا آزاد می شوید. از این خبر تعجب کردم و به خودم گفتم: شاید یکی از دوستان نزد فردی که با رژیم مرتبط است، برای آزادی من وساطت کرده است. در حالی که به این موضوع فکر می کردم، به قرآن تفال زدم و این آیه کریمه آمد: «فَلَا یَسْتَطِیعُونَ تَوْصِیَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ یَرْجِعُونَ» [یس: 50؛ آنگاه نه توانایى وصیتى دارند و نه مى توانند به سوى کسان خود برگردند].
روز بعد و روزهای بعد فرا رسید ولی من آزاد نشدم.
ایام این زندان گرچه به درازا نکشید؛ اما فوق العاده وحشتناک بود؛ زیرا این نخستین تجربه من بود؛ وانگهی این ایام با روزهایی هم زمانی داشت که کشور در یک گیرودار عظیم و کشمکش خونین به سر می برد. نهضت اسلامی و مبلغان مسلمان را از هر سو خطراتی احاطه کرده بود. رژیم بی رحمانه می تاخت و می کوبید.
خداوند خواست که پس از سختی و تنگی، گشایشی فراهم آید. ایام زندان، هشت نُه روزی به درازا کشید و پس از آن من و سایر بازداشتی های آنجا آزاد شدیم
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 95
در آنجا بیش از یک هفته ماندم. در این مدت صورتم را تراشیدند و این نخستین باری بود که صورتم تراشیده می شد. بار دوم طی بازداشت دیگری بود که در جای خود از آن یاد خواهم کرد.
در مورد تراشیدن صورت، شنیده بودم که در اردوگاه ها صورت را خشک خشک و بدون آب و صوابون می تراشند که کاری زشت و دردآور است، لذا در راه بیرجند به مشهد، خود را برای استقبال از این لحظه وحشتناک و آزردن پوست صورت آماده می ساختم.
زمان تراشیدن صورت فرا رسید، سلمانی آمد و من با نگرانی و تشویش به او نگاه می کردم. کیفش را باز کرد و یک ماشین اصلاح از آن بیرون آورد، با دیدن ماشین اصلاح، من نفس راحتی کشیدم و معلوم شد جریان متفاوت از آن چیزی است که تصور می کردم.
بعد از آن، اجازه خواستم که به دستشویی بروم و سپس وضو بگیرم. اجازه دادند با دو نظامی بروم. در مسیر یک افسر جوانی که به گستاخی و وقاحت معروف بود، مرا دید و از دور به تمسخر صدا زد: آشیخ! ریشت را تراشیدند؟ و من فورا پاسخ دادم: بله، سال ها بود که چانه خود را ندیده بودم و حالا الحمدلله می بینم! و بدین ترتیب اجازه ندادم خشنود و دلخوش شود.
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 94
متوکل مریض شد، نذر کرد که اگرشفا یابد مال زیادی (مال کثیر) در راه خدا بدهد. وقتی خوب شد، از علما پرسید که اندازه مال زیاد و کثیر چیست؟ علما نظرات مختلفی گفتند و به نظر یکسانی نرسیدند.
مسئله را از امام دهم شیعیان حضرت ابوالحسن علی بن محمد الهادی پرسیدند، حضرت فرمودند: متوکل باید هشتاد درهم صدقه بدهد.
علت این جواب را پرسیدند که حضرت فرمودند:
خداوند در قرآن می فرماید: لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللّهُ فِی مَوَاطِنَ کَثِیرَةٍ وَیَوْمَ حُنَیْنٍ (توبه: 25) قطعا خداوند شما را در مواضع بسیارى یارى کرده است و [نیز] در روز حنین (یاری کرده است).تعداد مواطنی که خداوند پیامبر را یاری کرد هشتاد موطن بود.
وَ کَانَ الْمُتَوَکِّلُ نَذَرَ أَنْ یَتَصَدَّقَ بِمَالٍ کَثِیرٍ إِنْ عَافَاهُ اللَّهُ مِنْ عِلَّتِهِ فَلَمَّا عُوفِیَ سَأَلَ الْعُلَمَاءَ عَنْ حَدِّ الْمَالِ الْکَثِیرِ فَاخْتَلَفُوا وَ لَمْ یُصِیبُوا الْمَعْنَى فَسَأَلَ أَبَا الْحَسَنِ ع عَنْ ذَلِکَ فَقَالَ ع یَتَصَدَّقُ بِثَمَانِینَ دِرْهَماً فَسَأَلَ عَنْ عِلَّةِ ذَلِکَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ قَالَ لِنَبِیِّهِ ص- لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ فِی مَواطِنَ کَثِیرَةٍ فَعَدَدْنَا مَوَاطِنَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَبَلَغَتْ ثَمَانِین
(تحف العقول، ابن شعبه حرانی، ص 481)
همچنین در باره پاسخ های قرآنی امام هادی علیه السلام بخوانید:
مگر پیامبر به علم دیگران محتاج است؟
این روزها تقریبا در هر جمعی سخن از ویروس کرونا است. برخی مخلصانه برای مقابله با ویروس، هر کاری از دستشان برآید انجام می دهند، عده ای راه های درمان و پیشگیری پزشکی اعلام می کنند و بی شک عده ای نیز به دنبال سود شخصی خود با احتکار و گران فروشی هستند.
ان شاء الله از این مرحله نیز با موفقیت عبور خواهیم کرد.
اما برداشت شخصی:
عموم مردم به شدت به دنبال پیشگیری هستند و حتی دست دادن را نیز محدود کردند. حتی در برخی مساجد - که عرفا بعد از نماز با هم دست می دادند - این کار صورت نمی گیرد. حتی افراد سالم نیز برای رعایت سلامت جسمانی و آسیب احتمالی با همدیگر دست نمی دهند.
ای کاش برای بیماری های روانی نیز این چنین حساس بودیم. از جمله در مورد دست دادن با نامحرم نیز - که اسلام محدود کرده است - بیشتر دقت کنیم شاید برای مقابله با بیماری های روانی و روحی نظیر فروپاشی خانواده ها و دلسردی از زندگی مشترک و .... برای هر دو طرف مفید باشد.
آیا دستورات ائمه علیهم السلام در مورد احکام اسلامی به اندازه دستورات پزشکان شایسته بررسی نیستند؟
احکام مربوط به ارتباط با نامحرم و بررسی تخصصی دست دادن با نامحرم را می توانید مطالعه کنید.
کتاب «خاطرات سفیر» به قلم دکتر نیلوفر شادمهری برخی خاطرات دوران دانشجویی نویسنده را از دست دادن با نامحرمان در فرانسه آورده است که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
تا ظهر عاشورا در پاسگاه پلیس ماندم. نمی دانستم که بیرون بازداشتگاه چه می گذرد. بعدا مطلع شدم که اوضاع در سراسر ایران آبستن حوادث بزرگی است. چنان که بعدا آیت الله تهامی - که شخصیت برجسته ای در میان علمای بیرجند و فقیه و ادیب و خطیب شجاع بود - برایم تعریف کرد، در همان بیرجند نیز هنگام دستگیری من اوضاع انفجار آمیز بوده. آقای تهامی به من گفت: مردم آماده شده بودند برای آزاد کردن شما از بازداشتگاه، پاسگاه پلیس را محاصره کنند و با پلیس درگیر شوند. هیئت های عزاداری نیز برای این امر به من مراجعه می کردند.
ظاهرا مقامات هم متوجه این مطلب شده بودند و ترسیده بودند آن قیام های خروشان مردمی که در تهران و دیگر شهرهای ایران اتفاق افتاده، در بیرجند هم اتفاق بیفتد؛ برای همین در شورای تامین شهر، جلسه فوق العاده ای تشکیل داده بودند، این شورا صلاحیت صدور حکم تبعید را داشت، لذا حکمی مبنی بر تبعید من به مشهد (شهر خودم!) صادر کرد.
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 88
[روز تاسوعا که دستگیر شدم] مرا به پاسگاه پلییس بردند و این نخستین تجربه من از دستگاه تحقیقات پلیسی بود. تا پیش از آن روز، من درون پاسگاه پلیس را اصلا ندیده بودم. مرا نزد افسر جوانی با درجه ستوانی بردند. او با لحنی تند و با رگ های گردنِ برآمده، به سرزنش و توبیخ من پرداخت. با آرامش به او پاسخ دادم: تو کاری بیش از اعدام من نمی توانی انجام دهی. صلاحیت اعدام مرا هم نداری. آنچه در قدرت و اختیارات تو است، کمتر از اعدام کردن است؛ پس هر کاری می خواهی بکن؛ من آماده ام؛ زیرا وقتی از خانه خارج شدم، خود را برای مرگ آماده کرده ام؛ لذا خودت را خسته نکن!
آن افسر انتظار چنین پاسخی را نداشت؛ لذا متعجب و بهت زده شد. خشم و خروشش فرو نشست، لحن خود را تغییر داد و چند بار تکرار کرد: به شما چه بگویم؟ بعد مدتی خاموش ماند و سپس گفت: شما پد ر و مادر و همسر دارید؟ گفتم: پدر و مادر دارم، اما متاهل نیستم. با تحیر حرفش را تکرار کرد: من با شما چه بکنم؟ به او گفتم: من مامورم و شما هم مامورید؛ بنابراین شما وظیفه خودت را انجام بده و من هم به وظیفه خود عمل می کنم.
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 87 و 88
نکته: با خواندن جمله آخر، آخرین آیه سوره کافرون به خاطرم خطور کردکه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به کفار می فرماید: لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ ؛ دین شما براى خودتان و دین من براى خودم.
مجلس بزرگی در «مسجد مصلی» دعوت شدم، تا نزدیک مغرب فرصت سخنرانی فراهم نشد، زیرا مقرر بود که سخنران دیگری پیش از من به منبر برود. این سخنران به شکل غیر معمول سخنان خود را طول داد. من نگران بودم که این فرصت گران بها از دست برود. اما او بیست دقیقه پیش از نماز مغرب، وعظ خود را خاتمه داد و من منبر رفتم.
در این اجتماع انبوه، تمام آنچه در سینه داشتم، بیرون ریختم و همه چیز را گفتم. سخن را با بیان نقشه بیگانگان برای جدایی دین از زندگی آغاز کردم و با شرح توطئه رژیم شاه علیه اسلام و مسلمین و علمای دین ادامه دادم؛ بعد هم با توصیف ماجرای فیضیه، آن را به پایان رساندم.
حوادث روز دوم فروردین را که شرح دادم مردم به گریه افتادند و شور عظیمی بر مجلس حاکم شد. سپس طبق معمول منبر را با ذکر مصیبت حسین بن علی علیه السلام پایان بردم. اما گریستن مردم بر امام حسین ، از گریه آنها بر ذکر مصیبت فیضیه بیشتر نبود.
تا روز تاسوعا که دستگیر شدم، این قبیل سخنرانی ها را ادامه دادم.
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 87
به یاد سردار دلها شهید سلیمانی عزیز در انتخابات شرکت می کنیم
در یک مصاحبه ای با مقام معظم رهبری به مناسبت انتخابات مجلس در دوره های قدیم از ایشان میپرسند به چه کسی رأی بدهیم؟ ایشان می گویند به کسی رأی بدهید که بتوانید قصد قربت کنید! از کسی حمایت کنید که بتوانید در این کارتان قصد قربت داشته باشید؛ بگویید خدایا برای تو دارم این کار را می کنم.
در شانزده سال که با نخستین زندانی شدنم آغاز شد و با بیرون آمدن از تبعیدگاه در جریان انقلاب اسلامی پایان یافت، روحانیون به صورت گسترده ای بازداشت شدند. تعداد روحانیون بازداشتی در این مدت - به نسبت - از تعداد بازداشتی های هر یک از گروه های سیاسیِ دانشگاهی یا بازاری بیشتر بود. حتی گاهی تعداد آنها از تعداد بازداشتی های سیاسی کل گروه ها بیشتر می شد.
همچنین مجموع زمانی که در سال های یاد شده در زندان گذراندم، کمی بیش از دو سال می شود. اما این زمان را چندین برابر باید حساب کرد، زیرا در اغلب این موارد، من در سلول بودم و هیچگاه در بندهای عمومی نبودم.
سلول در مقایسه با بند عمومی، مثل زندان در مقایسه با بیرون زندان است. انسان در سلول روز شماری می کند تا بلکه به بند عمومی منتقل شود؛ گویی دارد به سمت آزادی از زندان می رود ولی من هرگز روی بند عمومی را ندیدم. با توجه به مطالبی که از دوستانم راجع به بند عمومی می شنیدم - که در آنجا فرصتی برای آموزش دادن و آموزش گرفتن بین خودشان و معاشرت با هم و انجام برخی ورزش ها دارند که من غالبا از آن چیزها محروم بودم - خیلی اشتیاق دیدن آنجا را داشتم.
منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 82
سیاستمداران [ِسکولار] دنبال این هستند که رقیب را بگذارند کنار، خودشان بروند سر کار. [میگویند:] مگر شما بدتان میآید که یک وقت فلان گروه در انتخابات ببازد و شما برنده بشوید؟ طبق این دیدگاه، مبارزات سیاسی برای همین است که رقیب را آدم بگذارد کنار، و خودش قدرت را در دست بگیرد. حالا قدرت خوب باشد یا بد؛ فرقی نمیکند! بالاخره سیاست یعنی این.
از این دید که نگاه بکنیم باید بنشینیم فکر بکنیم که چکار کنیم در این انتخابات نسبتا برنده بشویم. حالا هر اندازهای که میشود. اگر سیصد نفر نشد، صد نفر، نشد، پنجاه نفر. اگر ما دنبال این هستیم باید بگردیم دنبال تاکتیکها و دیگر گفتمان را بگذاریم کنار. دیگر شوخی نکنیم که: «ما اهل گفتمانیم و این حرفها»! بلکه بگوییم: دنبال این هستیم که در انتخابات برنده بشویم؛ چه کنیم بیشتر ببریم، حالا هرچه میخواهد بشود! این یعنی باز ما هم به یک معنا سیاست منهای دین را قبول کرده ایم، یعنی دین به کنار؛ ما در سیاست میخواهیم برنده بشویم. آیا هدف این است یا چیز دیگری است؟
...
آیا مسأله این است که در انتخابات برنده بشویم؛ حالا با هر عنوانی؟ مثلا به این عنوان که آدمهای خوب بیایند، ولی بالاخره ما برنده بشویم. آیا هدف این است؟
یا نه ما یک درد دیگری داریم. مسأله این است که معتقدیم همهی این زندگی با همهی این عرض و طول و عمق و تشریفات و ارزشهایش فقط یک بازی و سرگرمی است؛ أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ (حدید،۲۰) وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ (انعام، ۳۲) مگر اینکه مقدمه و ابزار باشد برای یک هدف اعلا. آن هدف اعلی چیست؟ رضای خدا. رضای خدا یک هدفی فراتر از پیروزی در انتخابات است؛ ولو از راه شهادت باشد!
....
بله؛ باید بگردیم ببینیم راه رسیدن به رضای خدا چه چیزی را اقتضاء میکند و در هر زمانی از چه ابزارهایی استفاده کنیم؛ اما هدف را گم نکنیم! وسط کار – مثل خیلیها که وسط کار ماندند – ما یادمان نرود دنبال چی میگشتیم؟