مطالعات دانشجویی

مطالبی از قرآن و احادیث، نکاتی از سیره بزرگان و مقالات شخصی

مطالعات دانشجویی

مطالبی از قرآن و احادیث، نکاتی از سیره بزرگان و مقالات شخصی

مطالعات دانشجویی


امام خامنه ای:
باید در کشور ما و در میان جامعه‌ى ما ترتیبى اتّخاذ بشود که همه‌ى آحاد مردم به‌نحوى با قرآن انس داشته باشند و مفاهیم قرآنى براى اینها مفهوم باشد و معانى قرآن را درک کنند، به قرآن مراجعه کنند؛ ولو به طور اجمال از مفاهیم قرآنى سر دربیاورند.
(8 تیر 1393)

********************

امام خامنه‌ای:
«دشمنان می خواهند یاد شهدا احیا نشود برای اینکه جاده شهادت کور بشود» (6 اسفند 1397)

آخرین مطالب

۲۳۴ مطلب با موضوع «مباحث اخلاقی» ثبت شده است

 

در روایت آمده است که سرور زنان، فاطمه، دختر سرور پیامبران- که درودهاى خداوند بر او و پدر و شوى و پسران اوصیاء او باد- از پدر بزرگوارش حضرت محمّد صلّى اللَّه علیه و آله پرسید: اى پدر جان! سزاى مردان و زنانى که نماز را سبک بشمارند، چیست؟

فرمود: اى فاطمه، هر کس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار مى‏ نماید: شش چیز در سراى دنیا، و سه چیز هنگام مرگ، و سه چیز در قبرش، و سه چیز در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.

 

مصیبتهایى که در دار دنیا بدان مبتلا مى ‏گردد عبارتند از:

1- خداوند، خیر و برکت را از عمر او برمى ‏دارد.

2- خداوند، خیر و برکت را از روزى ‏اش برمى ‏دارد.

3- خداوند- عزّ و جلّ- نشانه صالحان را از چهره او محو مى‏ فرماید.

4- در برابر اعمالى که انجام داده پاداش داده نمى‏ شود.

5- دعاى او به سوى آسمان بالا نمى ‏رود و مستجاب نمى ‏گردد.

6- هیچ بهره ‏اى در دعاى بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعاى آنان نخواهد بود.

 

و مصائبى که هنگام مرگ به او مى ‏رسد بدین ترتیب است:

1- با حالت خوارى و زبونى جان مى ‏دهد.

2- گرسنه مى ‏میرد.

3- تشنه جان مى ‏سپارد، به گونه‏ اى که اگر آب تمام رودخانه‏ هاى دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگى ‏اش برطرف نخواهد شد.

 

و مصیبتهایى که در قبرش بدان گرفتار مى ‏گردد بدین قرار مى ‏باشد:

1- خداوند فرشته‏ اى را بر او مى ‏گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند.

2- خداوند گور را بر او تنگ مى‏ گرداند.

3- قبرش تاریک مى ‏شود.

 

و مصائبى که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا مى ‏شود، عبارت است از:

1- خداوند فرشته ‏اى را بر او مى ‏گمارد تا در حالى که مردم به او مى ‏نگرند، او را به رو بر زمین بکشد.

2- سخت از او حساب م ى‏کشند.

3- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدیها پاکیزه‏ اش نمى ‏گرداند، و براى او عذاب دردناکى خواهد بود.

 
 منبع: ابن طاووس، على بن موسى، فلاح السائل (ادب حضور)، ترجمه محمد روحی، قم، ، انتشارات انصارى - ایران ؛ قم، چاپ: اول، 1380ش. صفحه 59  و 60

احد داوری
۱۲ بهمن ۹۸ ، ۱۱:۴۵ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

روزی زنی نزد حضرت صدیقه طاهره علیها السلام وارد شد و گفت: خانم! من مادری پیر و ناتوان دارم که برخی از مسائل نماز را به درستی بلد نیست. مرا نزد شما فرستاده تا پرسش های دینی وی را مطرح کنم و پاسخ صحیح را نزد او ببرم. حضرت زهرا علیها السلام فرمود: بپرس! 

 

آن زن سوالات را یکی یکی می پرسید و پاسخ دریافت می کرد تا این که به ده پرسش و پاسخ رسید. او از کثرت سوالات خجالت کشید و دیگر نپرسید و با کمال شرمندگی گفت: ای دختر رسول خدا! دیگر به شما زحمت نمی دهم.

 

حضرت فاطمه علیها السلام با کمال خوش رویی فرمود: هر سوالی داری بپرس و خجالت نکش! اگر شخصی اجیر شود که بار سنگینی را در یک روز از زمین به بالای پشت بام ببرد و در مقابل صد هزار دینار طلا بگیرد، آیا چنین شخصی از کار خود خسته می شود؟ آن زن گفت: نه . حضرت زهرا علیها السلام فرمود: مثل من نیز مانند همان شخص اجیر است، من نزد خداوند اجیر شده ام که در مقابل هر سوالی  که به تو پاسخ می دهم ، مزد ارزشمندی را بگیرم. مزد من بیش تر از مرواریدهایی است که فاصله زمین و آسمان را پر می کند. آیا با این مزد بسیار و ارزشمند از پاسخ تو خسته می شوم؟ پس من شایسته ترم تا در برابر پاسخ به پرسشهای تو احساس رنج و زحمت نکنم.

 

منبع: فاطمه علیها السلام اسوه بشر، آیت الله جوادی آملی، ص 150 و 151

احد داوری
۱۱ بهمن ۹۸ ، ۱۰:۴۲ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم پس از گذشت مدتی از ازدواج مبارک حضرت زهرا علیها السلام از علی علیه السلام پرسید: همسرت فاطمه را چگونه یافتی؟ عرض کرد: بهترین یار بر اطاعت و بندگی خداوند. همین را از فاطمه پرسید که در پاسخ عرض کرد: او بهترین شوهر است.

 

زمانی که حضرت فاطمه به عنوان همسر در خانه علی علیه السلام پای گذاشت، شرایط بسیار سختی بر جامعه اسلامی به ویژه بر زندگانی یگانه بانوی اسلام حاکم بود. از یک سو، سپاه اسلام همیشه در حال آماده باش بود؛ در هر سال چندین جنگ واقع می شد و علی علیه السلام در همه یا بیشتر آنها پیشتاز سپاه اسلام بود و هنگام برگشت از پیکار با مشرکین و دفاع از کیان اسلام چیزی جز زخم های فراوان و لباسی پاره و خونین به همراه نداشت. این حضرت زهرا بود که زخم های تن او را پانسمان می کرد، لباس های خون آلود جنگ را می شست، فداکاری ها و شجاعت هایش را می ستود و بدین وسیله او را دلگرم و برای جنگ آینده آماده می کرد.

 

وضعیت معاش آنها نیز خصوصا در سال های نخست زندگی مشترک به قدری سخت بود که حضرت علی علیه السلام با وجود کار طاقت فرسا در نخلستان ها و باغات مدینه، باز هم گاهی به ناچار برای امرار معاش به قرض گرفتن مجبور می شد و در برخی ایام حتی خانه بی غذا می ماند. زمانی که حضرت علی علیه السلام با پیکر خسته و کوفته از کار و تلاش به خانه باز می گشت، مهربانی ها و دلگرمی ها و نوازش های مستمر همسر عزیزش همه سختی هایش را به فراموشی می سپرد. علی علیه السلام می فرماید: و لقد کنت انظر الیها فتنکشف عنی الهموم و الاحزان؛ به راستی همیشه این گونه بود که به او نگاه می کردم و همه غم ها و غصه هایم برطرف می شد.

 

منبع: فاطمه علیها السلام اسوه بشر، آیت الله جوادی آملی، ص 154 و 155

احد داوری
۱۰ بهمن ۹۸ ، ۰۹:۰۴ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

روایات متعددی در منابع شیعه و سنی نقل شده است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلی از دنیا رفته است. با توجه به نقل این روایت در منابع شیعی و سنی این سوال مطرح می شود که آیا فاطمه زهرا علیها السلام امام زمان خویش را شناخت یا نه؟

 

قطعا این پذیرفتنی نیست که پاره تن رسول خدا  صلی الله علیه و آله و سلم و همسر وصی مصطفی، ضرورتی از ضروریات دین پدر خویش را انکار کرده و در عمل بدان سستی ورزیده باشد. این را نه عقل می پذیرد و نه عصمت کبرای او این اجازه را می دهد؛ چرا که آیه تطهیر به مبرا بودن فاطمه از خطا و کلام پیامبر به رضایت الهی از رفتار او گواهی می دهد.

 

در طول تاریخ بسیاری از علمای اهل سنت که اندکی انصاف به خرج دادند با این که توانستند بسیاری از مسائل امامت را توجیه و از پذیرش آن خودداری نمایند و خلافت خلفای سه گانه را پس از پیامبر صلی الله علیه و آله توجیه کنند؛ اما وقتی در منابع معتبر خود به رفتار فاطمه علیها السلام در برابر خلفا می رسند مبهوت می مانند و با سکوتی معنادار از کنار آن عبور می کنند و یا تسلیم می شوند و مسیر خود را به سوی حقیقت فاطمی تغییر می دهند.

 

این سوال تا روز قیامت باقی است که فاطمه زهرا علیها السلام دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با چه کسی بیعت کرده  و چه  کسی را به عنوان امام خویش شناخته بود؟ بی تردید حضرت زهرا علیها السلام با ابوبکر بیعت نکرد؛ چرا که تا آخرین لحظه با او حرف نزد و اگر او و علی علیهما السلام و یارانشان که در خانه علی علیه السلام تحصن کرده بودند، بیعت می کردند درب خانه زهرا علیها السلام را آتش نمی زدند....

حضرت زهرا علیها السلام امام خویش را شناخت و هم با گفتار خویش از او حمایت کرد و هم تا پای جان در مقابل دشمنان امام ایستاد و سرانجام جان خویش را فدا کرد و شهید راه امامت گشت

 

 منبع: فاطمه علیها السلام اسوه بشر، آیت الله جوادی آملی، ص 84 - 90

احد داوری
۰۹ بهمن ۹۸ ، ۰۷:۰۷ موافقین ۲ مخالفین ۱ ۰ نظر

 

چه بسا به ذهن انسان خطور کند که حضرت فاطمه علیها السلام به خاطر نسبت های ویژه ای که با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امیر المومنین و ائمه اطهار علیهم السلام داشته به چنین منزلت و مناقب بی شماری دست یافته است. 

 

 لیکن حقیقت این است که همه این کمالات به جهت بلند مرتبگی وجود خود آن بانوست نه به لحاظ پیوندهای اعتباری او؛ زیرا دیگران نیز در آن پیوندها با او برابر یا از او برترند، چنان که فرزندی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و همسری امیر المومنین علیه السلام ویژه او نبود، بلکه دیگران نیز همین پیوندهای اعتباری را داشتند.

مادری امامان معصوم علیهم السلام نیز ویژه آن حضرت نیست؛ زیرا  فاطمه بنت اسد مادر دوازده امام است؛ ولی هرگز مقامش به مقام منیع حضرت زهرا علیها السلام نمی رسد.

 

فاطمه علیها السلام اسوه بشر، آیت الله جوادی آملی، ص 59

احد داوری
۰۸ بهمن ۹۸ ، ۰۹:۰۷ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

بعضی از جوان ها گاهی در برخی از رابطه ها مثلا در رابطه با جنس مخالف گیر می کنند. آنجا که یک دفعه ای توجهشان جلب می شود از عنوانی نظیر «عاشقی» استفاده می کنند، امام صادق علیه السلام در ضمن روایتی می فرمایند که اگر کسی دلش را از محبت خدا پر نکند و در رابطه با خدا وخود خود را خوب تعریف نکند، خدا محبت دیگری را به دل او می افکند:

 

عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْعِشْقِ قَالَ قُلُوبٌ‏ خَلَتْ‏ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ حُبَّ غَیْرِهِ (امالی صدوق ص 668)

مفضل می گوید: از امام صادق علیه السلام از معنای عشق پرسیدم، حضرت فرمودند: قلوبی که از یاد خدا خالی شود، خدا محبت غیر خود را در آن دل ها می نشاند.

 

منبع: «نگاهی به رابطه عبد و مولا»، علیرضا پناهیان، صفحه 33

احد داوری
۰۵ بهمن ۹۸ ، ۱۲:۱۳ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

زادگاه مادرم نجف است. ایشان لهجه عربی داشت. در کودکی با لهجه عربیِ نجفی حرف می زده است. با قرآن آشنا بود، قرآن را خوب و با صدایی جالب تلاوت می کرد.

 

در اواخر عمر صدایش گرفته بود و من صدای خوش او را به یاد می آوردم. بر قرائت کلام الله مجید با قرآن اهدایی پدرش مداومت روزانه داشت.

شیوه قرائت ایشان، ما را در آن کم سن و سالی به خود جذب می کرد. پیرامونش گرد می آمدیم و به تلاوتش گوش می کردیم، ایشان هم از فرصت استفاده می کرد ، معانی برخی آیات را برای ما به فارسی ترجمه می کرد و داستان های پیامبران را برایمان باز می گفت ...

 

حدیثی می گفت، پدر به ایشان اعتراض می کرد که به این حدیث تاکنون برنخورده است، اما ایشان منبع حدیث را برای پدر ذکر می کرد. همچون پدر، مناعت طبع داشت. از ناداری خود هرگز با کسی سخنی نمی گفت. همیشه رنج خود را به شیوه های گوناگون پوشیده میداشت.

 

منبع: «خون دلی که لعل شد» (خاطرات حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای (مد ظله العالی) از زندان ها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی)، صفحه 8 و 9

احد داوری
۲۶ دی ۹۸ ، ۱۶:۰۴ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

 امام خمینی (رحمه الله):

 

«من مجدداً به همه ملت بزرگوار ایران و مسئولین عرض مى‏ کنم چه در جنگ و چه در صلح بزرگ‌ترین ساده ‏اندیشى این است که تصور کنیم جهانخواران خصوصاً امریکا و شوروى‏ از ما و اسلام عزیز دست برداشته‏ اند؛ لحظه ‏اى نباید از کید دشمنان غافل بمانیم. در نهاد و سرشت امریکا و شوروى کینه و دشمنى‏ با اسلام ناب محمدى- صلى اللَّه علیه و آله و سلم- موج مى ‏زند. باید براى شکستن امواج طوفان‌ها و فتنه‏ ها و جلوگیرى از سیل آفت‌ها به سلاح پولادین صبر و ایمان مسلح شویم‏».

 

(«صحیفه امام‏»،  ج 21، ص 194 و 195).

احد داوری
۲۳ دی ۹۸ ، ۲۱:۵۴ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

عبدالله حیرت زده به عبدالاعلی و ربیع نگریست، حالا تقریبا همه اهل بازار به گرد آنها جمع شده بودند. عبدالله گفت: آیا به راستی تو قصد کوفه کرده ای؟

عبدالاعلی گفت: و خوشحال می شوم اگر عبدالله در این سفر همراه من باشد ...

 

عبد الله گفت: وقتی بزرگان قومی صلاح مردم خویش را نمی دانند و به راحتی بیعت خود را با خلیفه می شکنند، از جوانان خام قبیله چه توقعی است؟

 

عبدالاعلی پاسخ داد، اما رو به جماعت. گفت:

چه باک از این که جوانان هدایت گر پیران شوند. هم شجاعتشان بیشتر است ، هم تصمیم شان استوارتر.

 

منبع: نامیرا، صفحه 154

احد داوری
۲۰ دی ۹۸ ، ۰۹:۰۶ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

سلیمه در نخلستانی در کوفه به دنبال هانی می گشت. چند کارگر مشغول آبیاری و رسیدگی به نخل ها بودند. یکی از آنها با دیدن سلیمه سلام کرد. سلیمه پاسخ داد و سراغ هانی را گرفت و گفت: هانی در خانه نبود، عمه ام گفت که به نخلستان آمده است.

کارگر گفت: آری همان جا، پای چاه است.

 

سلیمه دوباره به راه افتاد و در نزدیکی چاه، هانی را دید که با دلو از چاه آب می کشید. جلوتر رفت و سلام کرد، هانی گفت:

سلام به عروس مذحج، باز هم پدرت تو را به کاری واداشته که از آن گریخته ای؟

سلیمه گفت: خوشبختانه چند وقت است که امور کوفه مرا از دید پنهان داشته

هانی گفت: پس در این آفتاب، این جا چه می کنی؟

سلیمه گفت: شما با دهان روزه و آفتاب داغ، پای چاه چه می کنید؟

 

هانی گفت: کار کردن، لذت روزه را دو چندان می کند.

دلو پر از آب را بیرون کشید و خواست تا نهر پای نخل ها ببرد که سلیمه دلو را از دست هانی گرفت و گفت: پس  ما هم در این لذت بی نصیب نگذار

 

منبع: نامیرا، صفحه 80 و 81

احد داوری
۱۸ دی ۹۸ ، ۰۷:۵۴ موافقین ۴ مخالفین ۰ ۰ نظر

  بخشی از دعای مقام معظم رهبری در اقامه نماز بر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی:

 

والحقنا بهم وارزقنا الشهادة فی سبیلک یا مولای

(و ما را به آنان ملحق و شهادت در راه خودت را روزی‌مان کن سرورم)

الحمد لله الذی اکرم المستشهدین فی سبیله

شکر خدایی را که شهدای راه خود را گرامی داشت

الحمد لله الذی  رزقنا الشهادة فی سبیله 

شکر خدایی را که شهادت در راه خودش را روزی ما کرد

 

سردار سلیمانی

 مرگ که همان رسیدن به بارگاه محبوب است، گمشده عبد است. عبدِ واقعی تمام تمنایش رسیدن به وصال محبوبش، آن هم با ریخته شدن خونش در راه اوست. به همین دلیل در ادعیه مختلف از ائمه هدی علیهم السلام وارد شده است که آرزوی شهادت داشتند. 

 

یکی از دعاهای امام صادق علیه السلام در شب های ماه مبارک رمضان این دعا بوده است: وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تَجْعَلَ وَفَاتِی‏ قَتْلًا فِی سَبِیلِک‏ (کافی چاپ دار الحدیث، ج7 ص 402) خدایا از تو می خواهم که مرگ من را شهادت در راه خودت قرار دهی.

 

منبع: «نگاهی به رابطه عبد و مولا»، علیرضا پناهیان، صفحه 56

احد داوری
۱۷ دی ۹۸ ، ۰۸:۲۳ موافقین ۴ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

ربیع در حیاط خانه خود تنها بر سکویی نشسته و در خود فرو رفته بود. ام ربیع از خانه بیرون آمد و از دیدن ربیع، اندوهناک و آرام به او نزدیک شد و کنارش نشست. ربیع نگاهی به مادر انداخت و دوباره در خود فرو رفت.

گفت:

«هیچ وقت فکر نمی کردم دنیا به این فراخی، این چنین برایم تنگ شود».

مادر گفت: «تا وقتی چاره کار را در انتقام ببینی هرگز دلت آرام نخواهد گرفت».

« و اگر از خون پدر هم بگذرم، باز دلم آرام نخواهد  گرفت. اما تو تنها به خود می اندیشی! مرگ پدر را فراموش کرده ای و می خواهی مرا آرام کنی تا جانم را حفظ کرده باشی! ولی من برای ریختن خون قاتلان پدرم، از مرگ هراسی ندارم»

 

بلند شد و در حیاط قدم زد. ام ربیع گفت:

«پدرت در دفاع از علی کشته شد و تو اگر در دفاع از فرزند علی کشته شوی، من باکی ندارم؛ اما در انتقام از خون پدرت، هرگز تو را یاری نمی کنم ... علی بن ابی طالب داماد پیامبر بود و اولین مسلمان که هرگز از پیامبر دست برنداشت، او نزدیک ترین فرد به پیامبر بود و هرگز سنت رسول خدا را ترک نکرد. وقتی معاویه با نیرنگ و فریب، همین کوفیان را از گرد علی پراکند و سلطنت خویش را محکم کرد، دیگر از سنت رسول خدا و قرآن، جز نامی باقی نماند. حالا که کوفیان به خود آمده اند و فرزند علی را طلب کرده اند، از تو می خواهم راهی را انتخاب کنی که هم رضای خداوند در آن است، هم خشنودی پدرت که جان خویش را در آن راه گذاشت.

 

منبع: نامیرا، صفحه 68 و 69

احد داوری
۱۶ دی ۹۸ ، ۰۶:۴۱ موافقین ۴ مخالفین ۰ ۰ نظر

به لطف خدا و در سایه توجهات اهل بیت علیهم السلام، بر عهد خویش وفادار می مانیم، دعا کن

 

 سردار سلیمانی

 

وقتی خبر شهادت مالک اشتر (رحمة الله علیه) به حضرت علی علیه السلام رسید فرمودند:

مالک و چه بود مالک! به خدا قسم اگر کوه بود کوهى جداى از کوهها بود، و اگر سنگ بود سنگى سخت بود، مرکبى به بلنداى آن نمى ‏رسد، و پرنده ‏اى بر قله آن نمى ‏پرد.

وَ قَالَ علیه السلام وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْیُ الْأَشْتَرِ رَحِمَهُ اللَّهُ: مَالِکٌ وَ مَا مَالِکٌ وَ اللَّهِ لَوْ کَانَ جَبَلًا لَکَانَ‏ فِنْداً وَ لَوْ کَانَ حَجَراً لَکَانَ صَلْداً لَا یَرْتَقِیهِ الْحَافِرُ وَ لَا یُوفِی عَلَیْهِ الطَّائِر (نهج البلاغه ؛ ترجمه انصاریان، حکمت443).

 

ادامه فرمایش علی علیه السلام به نقل از الغارات ثقفی (متوفای 283ق):

به خدا سوگند!! شهادت تو عالمی را ویران و جهانی را شاد می کند، بر مردی مانند تو گریه کنندگان باید بگریند، آیا کسی مانند مالک وجود دارد؟!!!

وَ اللَّهِ لَیَهُدَّنَّ مَوْتُکَ عَالَماً وَ لَیَفْرَعَنَّ عَالَماً عَلَى‏ مِثْلِ‏ مَالِکٍ‏ فَلْتَبْکِ الْبَوَاکِی وَ هَلْ مَوْجُودٌ کَمَالِک‏ (الغارات ثقفی، چاپ دار الکتاب الإسلامی قم، ج1، ص 170).

احد داوری
۱۵ دی ۹۸ ، ۱۱:۱۶ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰ نظر

 

استاد فاطمی نیا:

 
 ابن ابی الحدید تفسیر زیبایی از ضربت بر فرق مبارک امیرالمؤمنین علیه السلام آورده است. می گوید:

شخصیت امیرالمومنین مانند شیشه عطر بود دشمن ها خواستند شیشه را بشکنند  نمی دانستند که اگر شیشه عطری را بشکنی تازه عطر آن بلند می شود...

سردار سلیمانی

احد داوری
۱۴ دی ۹۸ ، ۰۸:۲۸ موافقین ۸ مخالفین ۰ ۰ نظر