امّ البنین مادر حضرت ابا الفضل «علیه السلام» و همسر امیر المؤمنین پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به معرّفى عقیل، برادر حضرت امیر، به همسرى على « علیه السلام » در آمد. نامش «فاطمه بنت حزام»، از قبیله «بنى کلاب» و خواهر «لبید» شاعر بود. زنى بود با شرافت، از خانواده اى ریشه دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا نیز بسیار مهربان بود.
ثمره ازدواج على « علیه السلام » با او چهار پسر بود، به نامهاى: عباس، جعفر، عبد اللّه و عثمان، که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند.
امّ البنین، پس از شهادت فرزندانش، همه روزه به بقیع مى رفت و بچه هاى عباس را نیز به همراه مى برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه مى خواند. زنان مدینه نیز به ندبه و نوحه سوزناک او جمع مى شدند و مى گریستند. اشعارى هم درباره عباس سروده بود.
وقتى زنان به امّ البنین تسلیت مى گفتند، مى گفت دیگر مرا «امّ البنین» خطاب نکنید، چرا که امروز دیگر آن فرزندانم نیستند و شهید شده اند:
لا تدعونّى و یک امّ البنین |
تذکّرینى بلیوث العرین |
|
کانت بنون لى ادعى بهم |
و الیوم اصبحت و لا من بنین ... |
منبع: فرهنگ عاشورا، جواد محدثى ،ص:55 و 56