استمرار در کار و تعطیل نکردن آن به هر مناسبت و غیر مناسبت از عوامل تمرکز، تقویت حافظه و عدم فراموشی است. از این رو اندیشمندان بزرگ در کارهای علمی خود، تعطیل ندارند و در صورت خستگی، کار موجود را به کار نافع دیگری تبدیل می کنند. در گفتمان یک طلبه و محقق، باید تبدیل جایگزین تعطیل شود.
منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 174
در سال 1309 هجری قمری شهید آیت الله مدرس در شهر سامرا با رهبر نهضت تنباکو، آیت الله میرزای شیرازی ملاقات کرد، مدت یک سال از محضر با برکت ایشان درک فیض کرد و از آن پس برای ادامه تحصیل عازم نجف اشرف شد. روزی داستان پیروزی واقعه دخانیه را برای ایشان تعریف کرد، ناگاه برخلاف انتظار شهید مدرس، آثار تفکر و نگرانی در چهره میرزای شیرازی پیدا شد. علت را جویا شد، میرزا فرمود:
«حالا حکومت های قاهره و قدرت های بزرگ فهمیدند قدرت اصلی یک ملت و نقطه متحرک شیعیان کجاست؛ از این رو تصمیم می گیرند این نقطه و این مرکز را نابود کنند. نگرانی من از آینده جامعه اسلامی است».
منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 38
علمای اسلام با سرکشی دائم به درون خویش، به مراقبت از نفس می پرداختند و مراقبه نفس را به تمام لحظه های خود تعمیم داده بودند. این بزرگان دین، با همه اخلاص و کمال، کارهای خود را در برابر خدا کوچک می شمردند به طوری که مرحوم آیت الله بروجردی با آن خدمات بزرگ، هنگام مرگ فرمودند: کاری نکرده ام و دستم خالی است.
منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 37
مرا در گذشته برادرى خدایى بود، کوچکى دنیا در نظرش، او را در نظرم بزرگ مى نمود.
از سلطه شکمش آزاد بود، آنچه نمى یافت آرزو نمى کرد، و هرگاه مى یافت زیاده روى نداشت. اکثر روزگارش را خاموش بود، و اگر مى گفت بر گویندگان غالب مى شد، و تشنگى پرسندگان را به زلال معرفت فرو مى نشاند....
هرگاه دو برنامه پیش مى آمد دقت مى کرد که کدام به هواى نفس نزدیکتر است پس آن را مخالفت مى نمود. بر شما باد به این اوصاف و ملازمت و رغبت به آنها، پس اگر همه آنها را قدرت ندارید بدانید که به دست آوردن اندک بهتر از ترک بسیار است.
وَ قَالَ علیه السلام: کَانَ لِی فِیمَا مَضَى أَخٌ فِی اللَّهِ وَ کَانَ یُعْظِمُهُ فِی عَیْنِی صِغَرُ الدُّنْیَا فِی عَیْنِهِ وَ کَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ فَلَا یَشْتَهِی مَا لَا یَجِدُ وَ لَا یُکْثِرُ إِذَا وَجَدَ وَ کَانَ أَکْثَرَ دَهْرِهِ صَامِتاً فَإِنْ قَالَ بَذَّ الْقَائِلِینَ وَ نَقَعَ غَلِیلَ السَّائِلِینَ ... وَ کَانَ إِذَا بَدَهَهُ أَمْرَانِ یَنْظُرُ [نَظَرَ] أَیُّهُمَا أَقْرَبُ إِلَى الْهَوَى فَیُخَالِفُهُ فَعَلَیْکُمْ بِهَذِهِ الْخَلَائِقِ فَالْزَمُوهَا وَ تَنَافَسُوا فِیهَا فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِیعُوهَا فَاعْلَمُوا أَنَّ أَخْذَ الْقَلِیلِ خَیْرٌ مِنْ تَرْکِ الْکَثِیرِ
نهج البلاغة (تحقیق صبحی صالح)، حکمت 289(ترجمه حسین انصاریان)
روحت شاد عالم ربانی
امام علی علیه السلام:
عَلَیکُم فی شَهرِ رَمَضانَ بِکَثرَةِ الاِستِغفارِ وَالدُّعاءِ ؛ فَأَمَّا الدُّعاءُ فَیُدفَعُ بِهِ عَنکُمُ البَلاءُ ، وأمَّا الاِستِغفارُ فَیَمحى ذُنوبَکُم.
در ماه رمضان، زیاد استغفار و دعا کنید؛ امّا دعا، که به سبب آن، بلا از شما دور مى شود و امّا استغفار، که گناهانتان را محو مى‌کند.
منبع: کافی چاپ دار الحدیث ج 7 ص 440.
علامه امینی در باره نگارش کتاب الغدیر می فرماید:
"آن وقت ها در نجف، نه پنکه بود و نه وسایل سردکننده دیگر، در آن شرایط سخت، من هر روز برای مطالعه به حسینیه شوشتری ها می رفتم که تعدادی کتب ارزشمند کهن در آن یافت می شد. زمانی که کتابخانه تعطیل می شد به کتابدار می گفتم: مطالعه من هنوز تمام نشده است. تو اگر می خواهی بروی، برو ولی اجازه بده من بمانم. او درب حسینیه را می بست و می رفت و مرا در کتابخانه تنها می گذاشت. من ساعت های دراز روی کتاب ها می افتادم، مطالعه می کردم و یادداشت بر می داشتم. غرق شدن در مطالعه مرا به کلی از گذشت زمان غافل می ساخت، تنها زمانی به خود می آمدم که می دیدم فرشی که روی آن نشسته ام از ریزش مدام عرق، کاملا خیس شده و بدنم همچون بیمار تب زده از گرمای شدید فضای بسته کتابخانه یکپارچه آتش می کند".
جاب است بدانید مزاج علامه امینی در فضای سرد تبریز پرورش یافته بود و به هیچ وجه با هوای به شدت گرم نجف در آن روزگار سازگار نبود.
صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 37 و 38
امام علی علیه السلام:
مایه پایدارى زندگى ، خوب سنجیدن است و پایه آن ، برنامه ریزى است .
قِوامُ العَیشِ حُسنُ التَّقدیرِ ومِلاکُهُ حُسنُ التَّدبیرِ .
عیون الحکم و المواعظ صفحه 370
از فرمایشات نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است که: دهان را خوشبو کنید زیرا دهان انسان، راه قرآن است «طیّبوا أفواهکم فإن أفواهکم طریق القرآن»[1]
امام رضا (علیه السلام) نیز از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می کند که فرمود: «أفواهکم طرق من طرق ربّکم فنظفوها»[42]. نه فقط دندان را مسواک کنید، بلکه دندان و زبان و فضای دهان را هم پاک کنید. هم از خوردن غذای شبهه ناک بپرهیزید و هم از گفتن حرف مشکوک دوری کنید تا دهان شما شایستگی پیدا کند مجرای الفاظ قرآن گردد.
اگر قرآن، که کوثر و چشمه زلال است، از دهان لایه روبی نشده عبور کند بی اثر است؛ رنگ می گیرد و بو می پذیرد و چون می خواهید قرآن بخوانید و سخن شما در دیگران اثر کند و خودتان هم که می شنوید متأثر شوید، دهان را پاک نگه دارید.
در حدیثی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: «إنّ هذا القرآن مأدبة الله فتعلّموا مأدبته ما استطعتم»[3]. قرآن غذای آماده الهی است. قرآن سفره ای نیست که هر کسی غذای خود را همراه بیاورد و بر آن سفره بخورد. یعنی کسی حق ندارد خواسته های خود را بر قرآن تحمیل کند و برداشتهای خود را به حساب قرآن بگذارد؛ زیرا قرآن غذایی است آماده که هر کسی گرسنه معارف باشد از این غذا استفاده خواهد کرد.
پی نوشت:
[1] ـ کنز العمال، ج 1، ص 603، ح 2752.
[2] ـ بحار، ج 73، ص 130.
[3] ـ بحار، ج 89، ص 19.
منبع: حکمت عبادات تالیف آیت الله جوادی آملی، ص 207 و 208
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
کسى که قرآن را بیاموزد، و در آن آموختن فروتنى را پیشه خود سازد، و آن را به بندگان خدا بیاموزد و هدفش رضاى خدا باشد، کسى را در بهشت نخواهید یافت که پاداشش بیشتر و گرانقدرتر از او و مقام و منزلتش از او بالاتر باشد، و در بهشت هیچ مقام و منزلت والایى وجود ندارد که او سهم چشمگیرى از آن نداشته باشد و شریفترین منازل بهشت از آن اوست. (پاداش نیکیها و کیفر گناهان / ترجمه ثواب الأعمال ؛ ؛ ص754)
-------------------------------------
مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَ تَوَاضَعَ فِی الْعِلْمِ وَ عَلَّمَ عِبَادَ اللَّهِ وَ هُوَ یُرِیدُ مَا عِنْدَ اللَّهِ لَمْ یَکُنْ لَهُ فِی الْجَنَّةِ أَعْظَمُ ثَوَاباً مِنْهُ وَ لَا أَعْظَمُ مَنْزِلَةً مِنْهُ وَ لَمْ یَکُنْ فِی الْجَنَّةِ مَنْزِلَةٌ وَ لَا دَرَجَةٌ رَفِیعَةٌ وَ لَا نَفِیسَةٌ إِلَّا کَانَ لَهُ فِیهَا أَوْفَرُ النَّصِیبِ وَ أَشْرَفُ الْمَنَازِل (ثواب الاعمال ص 293)
حضرت امام باقر علیه السّلام فرمود: قرآن خوانان سه گروه اند:
یکى آنکه قرآن خواند و آن را سرمایه کسب خود کند و پادشاهان را با آن بدوشد و به مردم بزرگى بفروشد.
و دیگر مردى است که قرآن را بخواند و حروف آن را نگهدارى کند ولى حدود آن را ضایع سازد و آن را چون قدح (جام آب) نگهدارى کند (یعنى براى خودنمائى و هنگام سودجوئى از آن منتفع گردد و در سایر اوقات پشت سر اندازد چنان که شخص سواره جام آبش را پشت سرش مى آویزد) خداوند امثال اینان را در قرآن خوانان زیاد نکند.
و دیگر مردى است که قرآن خواند و داروى قرآن را بر دل دردمندش نهد و براى (خواندن و بکار بستن و دقت و غور در معانیش) شب زنده دارى کند و روزش را به تشنگى بسر برد، و در هنگام نمازهایش و جاهاى آن بدان قیام کند، و از بستر خواب بخاطر آن دورى گزیند، و به خاطر این دسته از مردمان است که خداى عزیز جبار بلا را بگرداند، و ببرکت ایشان است که خداى عز و جل شر دشمنان را باز دارد، و بسبب آنان است که خداى عز و جل از آسمان باران فرستد، پس بخدا سوگند اینها در میان قرآن خوانان از کبریت احمر کمیاب ترند. (أصول الکافی، ترجمه مصطفوى ؛ ج 4 ؛ ص435)
---------------------------------------------------
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام، قَالَ: «قُرَّاءُ الْقُرْآنِ ثَلَاثَةٌ: رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ، فَاتَّخَذَهُ بِضَاعَةً ، وَ اسْتَدَرَّ بِهِ الْمُلُوکَ، وَ اسْتَطَالَ بِهِ عَلَى النَّاسِ؛ وَ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ، فَحَفِظَ حُرُوفَهُ، وَ ضَیَّعَ حُدُودَهُ، وَ أَقَامَهُ إِقَامَةَ الْقِدْحِ ، فَلَا کَثَّرَ اللَّهُ هؤُلَاءِ مِنْ حَمَلَةِ الْقُرْآنِ ؛ وَ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ، فَوَضَعَ دَوَاءَ الْقُرْآنِ عَلى دَاءِ قَلْبِهِ، فَأَسْهَرَ بِهِ لَیْلَهُ، وَ أَظْمَأَ بِهِ نَهَارَهُ، وَ قَامَ بِهِ فِی مَسَاجِدِهِ، وَ تَجَافى بِهِ عَنْ فِرَاشِهِ، فَبِأُولئِکَ یَدْفَعُ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْبَلَاءَ، وَ بِأُولئِکَ یُدِیلُ اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- مِنَ الْأَعْدَاءِ، وَ بِأُولئِکَ یُنَزِّلُ اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- الْغَیْثَ مِنَ السَّمَاءِ، فَوَ اللَّهِ لَهؤُلَاءِ فِی قُرَّاءِ الْقُرْآنِ أَعَزُّ مِنَ الْکِبْرِیتِ الْأَحْمَرِ». (الکافی ، چاپ - دارالحدیث ؛ ج 4 ؛ ص658)
الف: اکراین دارای سلاح های پیشرفته ای بوده که با بازیگری قدرتهای جهانی – که خود دارای موشک و بمب اتمی و ... بودند و هستند- با دست خود به نابودی آنها کمک کرد. شبیه همین کاری که در عراق و لیبی کردند و بعد هم حکومت را سرنگون کردند و بدبختی برای مردم باقی گذاشتند؛ با این که عقل حکم می کند سلاح را برای دفاع از خود زمین نگذارند، وجود سلاح همیشه برای حمله نیست بلکه گاهی برای ترساندن دشمن است؛ وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ یَعْلَمُهُمْ (انفال: 60)؛ و هر چه در توان دارید از نیرو و اسبهاى آماده بسیج کنید تا با این [تدارکات] دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان] دیگرى را جز ایشان که شما نمى شناسیدشان و خدا آنان را مى شناسد بترسانید.
ب: راه پیروزی بر یک ملت، ایجاد تفرقه است، این کار نیز به خوبی در اکراین انجام گرفت و اختلاف میان مردم به طرق مختلف به حداکثر رسید و تفرقه ای حاکم شد که صلابت از دست رفت: وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ؛ (انفال: 46)؛ و با هم نزاع مکنید که سست شوید و مهابت شما از بین برود.
ج: یکی دیگر از راه های تسلط بر مردم، روی کار آوردن افراد بی لیاقت بر مسند قدرت است، آنچه در اکران بر سر کار است بازیگر تئاتری است که خبری از سیاست و ... ندارد؛ ولی دشمنان برای اکراین قانونی نوشتند که هر کسی با کسب رای بالا می تواند رئیس جمهور شود. با این که باید به توانایی های علمی و قدرت اجرایی مسئول مملکت توجه شود: قَالَ اجْعَلْنِی عَلَى خَزَآئِنِ الأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ (یوسف: 55)؛ گفت مرا بر خزانه هاى این سرزمین بگمار که من نگهبانى دانا هستم.
د: تکیه بر دیگران و اعتماد بر آنها ، بارزترین مسئله ای است که در این روزها از سوی سران اوکراین می بینیم، دشمن حمله کرده است و بخشی از خاک آنها را گرفته است و بیم آن می رود که در چند روز آینده، کل کشور را بگیرد و رئیس جمهور کشور با مردم سخن می گوید که در خانه های خود بمانید که من با نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهور آمریکا تلفنی صحبت کرده ام! این بار گفتگوی تلفنی آنها تضمین است. (یاد فتحعلی شاه قاجار افتادم ولی به نظرم فتحعلی شاه قاجار از این ها بهتر بود، حداقل او می گفت که در نزدیکی پایتخت با آنها می جنگیم! ولی آنهایی که امضای توافق مینسک و ... و تماس تلفنی فلانی و ... را تضمین می دانند به بیگانه دلبسته اند).
ه: جهان بر محور قدرت می چرخد و برای این که بتوان با خیال راحت در آن زندگی کرد، باید قدرتمند بود، روزی آمریکا بر افغانستان حمله می کند و روزی دیگر بر عراق یا لیبی. امروز هم نوبت روسیه بود تا بر اوکراین حمله کند، و شاید فردا نوبت چین باشد که بر تایوان حمله کند. سیاست حمله همه اینها نیز تقریبا یکسان است و کلیات یکسانی دارد، توجیه حمله هم، ایجاد امنیت است. برای این که در این جهان سربلند باشیم باید قوی باشیم، در همه جهات.
و: فریاد وااسفا از کل دنیا (و حتی برخی از سیایسیون و جناح های داخلی کشور) بلند است که مردم مظلوم اوکران قربانی شدند و انسانیت از دست رفت، بیانیه و پیام و ... به طور مستمر فرا می رسد، تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا بر متجاوزان فورا برقرار می شود، دهها جلسه برگزار می شود، شورای امنیت جلسه تشکیل می دهد و .... ولی کسی بر ملت مظلوم و بی دفاع یمن از این تحریم ها و جلسات تشکیل ندادند، شاید رنگ خون کودکان یمن سرخ بود و رنگ خون مردم اوکراین قرمز!
ز: دشمن چقدر با حوصله برنامه ریزی می کند تا بتواند چیره شود، در مورد ایران نیز خیلی برنامه ریزی کردند، خیلی هم نفوذ کردند و پیشرفت کردند، انرژی هسته ای را محدود کردند و در برخی صنایع حساس با تحقیر ملت، بتون ریختند، حتی یکی از پیشکسوتان انقلاب نیز که در استخر به دیار باقی شتافت (!) در اواخر عمرشان، دنیای کنونی را دنیای موشک نمی دانستند بلکه دنیای گفتگو می دانستند و حتی پیش بینی می کردند در دوره دوم ریاست جمهوری آقایی به نام حسن روحانی، این امر مهم محقق شود. عمر ایشان کفاف نکرد تا نابودی این دکترین خود را ببینند ولی دوستانشان ببینند و درس عبرت بگیرند.
آخرین کلام فرمایش علی علیه السلام را تقدیم کنم که فرمودند:
چه فراوان است عبرت ها و چه اندک هستند عبرت‌گیران
وَ قَالَ علیه علیه السلام: مَا أَکْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَار (نهج البلاغه، کلمه قصار 297)
امام علی علیه السلام:
لا تَطلُب سُرعَةَ العَمَلِ، وَاطلُب تَجویدَهُ؛ فَإِنَّ النّاسَ لا یَسأَلونَ: فی کَم فُرِغَ مِنَ العَمَلِ؟ إِنَّما یَسأَلونَ عَن جَودَةِ صَنعَتِهِ.
به دنبال شتاب در کار نباش، بلکه نیک به جاى آوردنش را دنبال کن؛ زیرا مردم نمى‌پرسند : در چه مدّت، کار را انجام داد؛ بلکه از کیفیّت صنعتگرىِ فرد سؤال مى‌کنند.
شرح نهج البلاغة ج 20 ص 267 ح 103 .
🔸پدرم نهصد تومان به بانک تعاون روستایی بدهکار بود . تصمیم گرفتم من به شهر بروم و به هر قیمتی قرض پدر را ادا کنم، اما پدر و مادرم مخالفت کردند.
خلاصه اینکه با احمد و تاجعلی برای کار به کرمان رفتم. اولین بار بود که شهر و ماشین را می دیدم. احساس غریبی می کردم.
درِ هر مغازه و کافه و رستوران وکارگاهی رامی زدم و می گفتم:
«کارگر نمی خواهید؟» و همه یک نگاهی به قد کوچک و جثه نحیفم می کردند و جواب رد می دادند.
به یک خانه در حال ساخت وارد شدم. استادکار به من نگاهی کرد و گفت:« اسمت چیه؟» گفتم:«قاسم» گفت:«چند سالته؟» گفتم:« سیزده سال» گفت:« مگه درس نمی خونی!؟» گفتم:« ول کردم.» گفت:« چرا؟!» گفتم:« پدرم قرض دارد.» وقتی این را گفتم اشک در چشمانم جمع شد. منظره دستبند زدن به دست پدرم جلوی چشمم آمد و اشک بر گونه هایم روان شد و دلم برای مادرم هم تنگ شده بود. گفتم:« آقا، تو رو خدا به من کار بدید.» اوستا که دلش به رحم آمده بود، گفت:« می تونی آجر بیاری؟» گفتم:« بله.» گفت:« روزی دو تومان بهت میدم، به شرطی که کار کنی.» خوشحال شدم که کار پیدا کرده ام. به مدت شش روز بعد از طلوع آفتاب تا نزدیک غروب در ساختمان نیمه ساز خیابان خواجو مشغول کار بودم. جثه نحیف و سن کم من طاقت چنین کاری را نداشت. از دستهای کوچکم خون
روزی با دوستم از کنار یک دکه روزنامه فروشی رد می شدیم ؛
دوستم روزنامه ای خرید و مودبانه از مرد روزنامه فروش تشکر کرد ، اما آن مرد هیچ پاسخی به تشکر او نداد.
همان طور که دور می شدیم، به دوستم گفتم:
چه مرد عبوس و ترش رویی بود.
دوستم گفت: او همیشه این طور است!
پرسیدم: پس تو چرا به او احترام می گذاری؟!
دوستم با تعجب گفت:
“چرا باید به او اجازه بدهم که برای رفتار من تصمیم بگیرد؟!
من خودم هستم.”…
منبع +
