استمرار در کار و تعطیل نکردن آن به هر مناسبت و غیر مناسبت از عوامل تمرکز، تقویت حافظه و عدم فراموشی است. از این رو اندیشمندان بزرگ در کارهای علمی خود، تعطیل ندارند و در صورت خستگی، کار موجود را به کار نافع دیگری تبدیل می کنند. در گفتمان یک طلبه و محقق، باید تبدیل جایگزین تعطیل شود.
منبع: صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 174
علامه امینی در باره نگارش کتاب الغدیر می فرماید:
"آن وقت ها در نجف، نه پنکه بود و نه وسایل سردکننده دیگر، در آن شرایط سخت، من هر روز برای مطالعه به حسینیه شوشتری ها می رفتم که تعدادی کتب ارزشمند کهن در آن یافت می شد. زمانی که کتابخانه تعطیل می شد به کتابدار می گفتم: مطالعه من هنوز تمام نشده است. تو اگر می خواهی بروی، برو ولی اجازه بده من بمانم. او درب حسینیه را می بست و می رفت و مرا در کتابخانه تنها می گذاشت. من ساعت های دراز روی کتاب ها می افتادم، مطالعه می کردم و یادداشت بر می داشتم. غرق شدن در مطالعه مرا به کلی از گذشت زمان غافل می ساخت، تنها زمانی به خود می آمدم که می دیدم فرشی که روی آن نشسته ام از ریزش مدام عرق، کاملا خیس شده و بدنم همچون بیمار تب زده از گرمای شدید فضای بسته کتابخانه یکپارچه آتش می کند".
جاب است بدانید مزاج علامه امینی در فضای سرد تبریز پرورش یافته بود و به هیچ وجه با هوای به شدت گرم نجف در آن روزگار سازگار نبود.
صراط اندیشه و عمل، آیت الله ابوالقاسم علیدوست، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، 1398، صفحه 37 و 38
این روز ها گاهی قطعی برق داریم و قبلا هم داشتیم، آن زمان که برق فرصتی بود برای مطالعه بیشتر نه وبگردی و نه ...، بودند مردانی که از لحظه لحظه های فرصت ها استفاده می کردند، علی رغم محدودیت های شدیدی که داشتند و سختی هایی که می کشیدند:
برای چادرهای گردان برق کشیدند. شب ها بین ساعت هفت تا ده، یک لامپ مهتابی در همه چادرها روشن می شد. در شب های طولانی زمستان، بچه ها این یک ساعت را غنیمت می شمردند و حسابی درس می خواندند. همه از نور کم سو و زرد فانوس خسته شده بودند؛ اما پس از یک هفته، موتور برق آتش گرفت و باز فانوس ها عزیز شدند.
راوی: حسین گلستانی
کتاب «دسته یک؛ بازروایی خاطرات شب عملیات»؛ گردآورنده: اصغر کاظمی؛ تهران، سوره مهر، چاپ دهم: 1388، ص 297
قبلا در مطلبی لیست کتابخانه های آنلاین را معرفی کرده بودم تا در صورت عدم دسترسی به کتابخانه ها، مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.
کتابخانه آنلاین «مکتبة اهل البیت علیهم السلام» قبلا به صورت نرم افزاری در بازار موجود بود، در حال حاضر محتوای آن به صورت آنلاین (برخط) در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است که بیش از 14000 کتاب در موضوعات مختلف اسلامی دارد و علاوه بر استفاده آنلاین، قابلیت دانلود نیزدارد.
برای استفاده از این کتابخانه از لینک زیر استفاده نمایید:
کتابخانه آنلاین «مکتبة اهل البیت علیهم السلام»
معرفی بقیه کتابخانه های آنلاین
در روایات اهل بیت علیهم السلام و توصیه های بزرگان دینی و مطالب آموزشی اساتید روان شناسی، برای تقویت روحیه و تشویق به مطالعه، توجه به علما، ارج نهادن به آنها و مطالعه زندگی نامه آنها سفارش شده است، یکی از راه هایی که برای تقویت روحیه مطالعه مناسب است مطالعه کلی آثار علماست بدین صورت که در زندگی علما به تالیفاتی که داشتند توجه شود و به صورت کلی به آنها نگاه شود (لیست کتابها، زمان تالیف، عناوین مقالات، زمان تالیف و...)
گاهی این مطالعه مربوط به علمای پیشین است که بزرگانی در گذشته چه زحماتی کشیده اند تا علم بدین صورت در اختیار ما قرار گرفته است، در هر رشته ای هم این بزرگان وجود دارد که زندگی نامه های آنها تدوین شده و در اختیار ما قرار دارد. در شبکه جهانی اینترنت نیز اطلاعات ذیقیمتی در این زمینه یافت می شود.
گاهی نیز این مطالعه مربوط به علمای معاصر است که از نزدیک برخی از آنها را دیده ایم و از نزدیک با آنها صحبت کرده ایم، آثار و مقالات آنها را مطالعه کرده ایم، در کلاس های درسی پای صحبت های آنها نشسته ایم، هر چند در برخی موارد ما اشکالاتی در شیوه تدریس یا رفتار این اساتید دیده ایم ولی اغلب اساتیدی را می شناسیم که به نظر ما موفق بودند و تلاش زیادی کردند. به نظر می رسد مطالعه زندگی و آثار کلی این اساتید در تشویق به مطالعه بیشتر اثر دارد؛ اینها اساتیدی هستند که با هر تلاشی در همین عصر به جایگاهی در دانش و معرفت دست یافته اند، بنابراین در شرایط مشابهی قرار داریم، الگو بودن اینها نیز در این جهت حائز اهمیت است.
دو نکته تکمیلی:
الف: گاهی حجاب معاصرت باعث می شود که ارزش این اساتید را ندانیم و فقط به سراغ ابو علی سینا، زکریای رازی و شیخ طوسی و... برویم که قرن ها با ما فاصله دارند. حجاب معاصرت نباید مانع شناخت اساتید و بزرگان معاصر باشد.
ب: لازم نیست زندگینامه ای تدوین شده از این بزرگان در دسترس باشد - که اغلب هم ندارند- لکن با مراجعه به سایت های مراکز علمی می توان اطلاعات نسبی از آنها به دست آورد و یا مقالات آنها را - که بیانگر جهت تلاش علمی است- در اینترنت یافت. علاوه بر این که صوت یا فیلم تدریس بعضی از آنها نیز در سایت های شخصی یا در کانال های اطلاع رسانی شبکه های اجتماعی وجود دارد و می تواند نکاتی آموزنده و تشویق کننده برای هر خواننده ای باشد.
با آرزو و دعا برای توفیق روز افزون همه اساتیدی که در طول تحصیل برای آموزش و پرورش من زحمت کشیدند که قطعا درسهای علمی و عملی بعضی از آن بزرگواران بیشتر تاثیرگذار بوده و هرگز یاد آنها فراموش نخواهم کرد:
غزالى، دانشمند شهیر اسلامى، اهل طوس بود (طوس قریه اى است در نزدیکى مشهد). در آن وقت، یعنى در حدود قرن پنجم هجرى، نیشابور مرکز و سواد اعظم آن ناحیه بود و دارالعلم محسوب مى شد. طلاب علم در آن نواحى براى تحصیل و درس خواندن به نیشابور مى آمدند. غزالى نیز طبق معمول به نیشابور و گرگان آمد و سالها از محضر اساتید و فضلا با حرص و ولع زیاد کسب فضل نمود. و براى آنکه معلوماتش فراموش نشود و خوشه هایى که چیده از دستش نرود، آنها را مرتب مى نوشت و جزوه مى کرد. آن جزوه ها را که محصول سالها زحمتش بود مثل جان شیرین دوست مى داشت.
بعد از سالها عازم بازگشت به وطن شد. جزوه ها را مرتب کرده در توبره اى پیچید و با قافله به طرف وطن روانه شد.
از قضا قافله با یک عده دزد و راهزن برخورد. دزدان جلو قافله را گرفتند و آنچه مال و خواسته یافت مى شد یکى یکى جمع کردند.
نوبت به غزالى و اثاث غزالى رسید. همینکه دست دزدان به طرف آن توبره رفت، غزالى شروع به التماس و زارى کرد و گفت: «غیر از این، هرچه دارم ببرید و این یکى را به من واگذارید.»
دزدها خیال کردند که حتما در داخل این بسته متاع گران قیمتى است. بسته را باز کردند، جز مشتى کاغذ سیاه شده چیزى ندیدند.
گفتند: «اینها چیست و به چه درد مى خورد؟».
غزالى گفت: «هرچه هست به درد شما نمى خورد، ولى به درد من مى خورد.».
- به چه درد تو مى خورد؟.
- اینها ثمره چند سال تحصیل من است. اگر اینها را از من بگیرید، معلوماتم تباه مى شود و سالها زحمتم در راه تحصیل علم به هدر مى رود.
- راستى معلومات تو همین است که در اینجاست؟.
- بلى.
- علمى که جایش توى بقچه و قابل دزدیدن باشد، آن علم نیست، برو فکرى به حال خود بکن.
این گفته ساده عامیانه، تکانى به روحیه مستعد و هوشیار غزالى داد. او که تا آن روز فقط فکر مى کرد که طوطى وار از استاد بشنود و در دفاتر ضبط کند، بعد از آن در فکر افتاد که کوشش کند تا مغز و دماغ خود را با تفکر پرورش دهد و بیشتر فکر کند و تحقیق نماید و مطالب مفید را در دفتر ذهن خود بسپارد.
غزالى مى گوید: «من بهترین پندها را، که راهنماى زندگى فکرى من شد، از زبان یک دزد راهزن شنیدم.»
منبع: مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18 ص: 233 و 234
در مورد اهمیت داشتن سیر مطالعاتی سخن بسیار است که مجال دیگری می طلبد، چنانکه در باره «علوم قرآن و حدیث» نیز فرصتی بس وسیع می طلبد تا بخشی کوچک از حق مطلب این رشته و ضرورت آن بیان شود. آنچه در ادامه می آید معرفی اجمالی سیر مطالعاتی رشته علوم قرآن و حدیث است که برای تکمیل مطالعه کلاسی دانشجویان و علاقمندان به رشته فوق معرفی شده است.
دانلود فایل سیر مطالعاتی علوم قرآن و حدیث
دکتر موسی نجفی استاد برجسته تاریخ و اندیشه سیاسی در کانال تلگرام خود نوشت: روز یکشنبه ۲۴ دیماه توفیق شد تا به اتفاق یکی از دوستان خوبم، خدمت آقای عزیزمان رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی رسیدیم و دقایقی بی دغدغه و در فضایی صمیمی و آرام با ایشان سخن گفتیم ؛ ...
دانشگاه امام صادق علیه‌السلام دو کتاب با عنوان «روش تحقیق عمومی» و «روش تحقیق با تأکید بر حوزه قرآن و حدیث» از دکتر پاکتچی منتشر کرده است که برای برخی نکات بسیار مهم آن به‌طور خلاصه در فایل‌های پیوستی ذکرشده است، بی شک این خلاصه جای کتاب اصلی را نمی گیرد و برای تحلیل بهتر مطالب مطالعه اصل کتاب توصیه می‌گردد. جای دارد از زحمات دانشجویان محترمی که در تایپ مطالب کمک کرده‌اند (خانم‌ها قاسم زاده و رحمانی) تشکر شود.
دانلود نکاتی از کتاب «روش تحقیق عمومی»
دانلود نکاتی از کتاب «روش تحقیق با تأکید بر حوزه قرآن و حدیث»
یکی از دوستان عزیز دانشجو مطالب زیر را برای انتشار در وبلاگ ارسال کرده است، هر چند منبع آن را ذکر نکرده است ولی به دلیل مفید بودن آن را منتشر می کنم. ان شاء الله مورد استفاده قرار گیرد. از ایشان هم سپاسگزارم.
مدیریت زمان یعنی تسخیر زمان با برنامه‌ریزی مناسب؛
مهم‌ترین اصل برای مدیریت زمان این است که بپذیریم زمان، برای مدیریت کردن است نه اینکه خودمان اسیر زمان شویم...
در این مقاله به مباحث زیر پرداخته می‌شود: علائم و عوارض اتلاف زمان مطالعه -دلایل اتلاف زمان مطالعه - کشف وقت‌های تلف‌شده اصول مدیریت زمان و برنامه-اصول مطالعه- شرایط زمان مطالعه- مراحل مطالعه و...
در کتاب حاضر شیوه‌های یادگیری و مطالعه، طی مباحث زیر تشریح شده است : عوامل موثر بر یادگیری، شرایط مطالعه مطلوب، شیوه‌های تقویت حافظه، دلایل فراموشی از دیدگاه‌های مختلف، مراحل یادگیری موثر، روش‌های مطالعه، عواملی که باعث درک بهتر مطالب می‌شوند، شیوه فراگیری در کلاس درس و شیوه ارائه امتحان .در پایان هریک از مباحث احادیثی از امامان (علیهاالسلام) یا جملاتی از بزرگان نقل شده است.
