یابن رسول الله! چاره اى نیست، هرطور هست این ذکر را بگویید

 

مالک بن انس، فقیه معروف مدینه * سالى در سفر حج همراه امام صادق علیه السلام بود. به میقات رسیدند و هنگام پوشیدن لباس احرام و تلبیه گفتن- یعنى ذکر معروف لبیک اللهم لبیک- رسید. دیگران طبق معمول این ذکر را به زبان آوردند و گفتند. مالک بن انس متوجه امام صادق شد، دید حال امام منقلب است، همینکه مى خواهد این ذکر را بر زبان آورد، هیجانى به امام دست مى دهد و صدا در گلویش مى شکند و عنان کنترل اعصاب خویش را از دست مى دهد که مى خواهد بى اختیار از مرکب به زمین بیفتد. مالک جلو آمد و گفت: «یابن رسول اللَّه! چاره اى نیست، هرطور هست این ذکر را بگویید».

 

امام فرمود:

«اى پسر ابى عامر! چگونه جسارت بورزم و به خود جرأت بدهم که لبیک بگویم؟ لبیک گفتن به معناى این است که خدایا تو مرا به آنچه مى خوانى با کمال سرعت اجابت مى کنم و همواره آماده به خدمتم. با چه اطمینانى با خداى خود این طور گستاخى کنم و خود را بنده آماده به خدمت معرفى کنم؟ اگر در جوابم گفته شود: «لا لبیک» آن وقت چکار کنم؟»

 

منبع: مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 287 و 288

 

*. مالک بن انس بن مالک بن ابى عامر یکى از امامهاى چهارگانه اهل سنت و جماعت است و مذهب معروف «مالکى» منسوب به

خود فریبی

 ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت امام جواد علیه السلام، حدیثی ناب از آن حضرت تقدیم می گردد:

 

امام جواد علیه السلام فرمودند:

 

 تأخیر در توبه، خود را فریب دادن است

و امروز و فردا کردن زیاد، باعث سرگردانى است

و پیامد عذرتراشى براى خدا، هلاکت است

و پافشارى بر گناه در اثر آسوده خاطر بودن، از مکر خداست «و از مکر خدا آسوده خاطر نباشد مگر کسانى که زیانکارند». (تحف العقول ؛ ترجمه حسن زاده ؛ ص827)

  

قَالَ علیه السلام‏ تَأْخِیرُ التَّوْبَةِ اغْتِرَارٌ وَ طُولُ التَّسْوِیفِ حَیْرَةٌ وَ الِاعْتِلَالُ عَلَى اللَّهِ هَلَکَةٌ  وَ الْإِصْرَارُ عَلَى الذَّنْبِ أَمْنٌ لِمَکْرِ اللَّهِ- فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ‏ «الاعراف: 99» (تحف العقول ؛ص456)

 

شیعه حقیقى باید این طور باشد

 

مردى با پسرش به عنوان مهمان بر على علیه السلام وارد شدند. على (علیه السلام) با اکرام و احترام بسیار آنها را در صدر مجلس نشانید و خودش روبروى آنها نشست. موقع صرف غذا رسید. غذا آوردند و صرف شد. بعد از غذا قنبر، غلام معروف على، حوله اى و طشتى و ابریقى براى دست شویى آورد. على  (علیه السلام) آنها را از دست قنبر گرفت و جلو رفت تا دست مهمان را بشوید. مهمان خود را عقب کشید و گفت:

«مگر چنین چیزى ممکن است که من دستهایم را بگیرم و شما بشویید».

 

على  (علیه السلام) فرمود: «برادر تو، از سر تو است، از تو جدا نیست، مى خواهد عهده دار خدمت تو بشود، درعوض خداوند به او پاداش خواهد داد، چرا مى خواهى مانع کار ثوابى بشوى؟».

باز هم آن مرد امتناع کرد. آخر على (علیه السلام) او را قسم داد که «من مى خواهم به شرف خدمت برادر مؤمن نائل گردم، مانع کار من مشو.» مهمان با حالت شرمندگى حاضر شد. على (علیه السلام) فرمود:

«خواهش مى کنم دست خود را درست و کامل بشویى، همان طورى که اگر قنبر مى خواست دستت را بشوید مى شستى، خجالت و تعارف را کنار بگذار.».

 

همینکه از شستن دست مهمان فارغ شد، به پسر برومند خود محمدبن حنفیه گفت:

«دست پسر را تو بشوى. من که پدر تو هستم دست پدر را شستم و تو دست پسر را بشوى. اگر پدر این پسر در اینجا نمى بود و تنها خود این پسر مهمان ما بود من خودم دستش را مى شستم، اما خداوند دوست دارد آنجا که پدر و پسرى هر دو حاضرند، بین آنها در احترامات فرق گذاشته شود.» محمد به امر پدر برخاست و دست پسر مهمان را شست.

 

  امام عسکرى (علیه السلام) وقتى که این داستان را نقل کرد فرمود:«شیعه حقیقى باید این طور باشد.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 406 و 407 

 

کدام آیه موجب تأثر پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم شد؟

 

همه آیات عذاب، پیامبر اعظم(ص) را متأثر می‌کرد، بخصوص آیه 23 سوره‌ی فجر که می‌فرماید: «؛ و‍َ جیءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ یَوْمَئِذٍ یَتَذَکَّرُ الإِنْسانُ وَ أَنّی لَهُ الذِّکری» .

 

در تفسیر شریف مجمع البیان ( ج10، تحقیق علامه شعرانی، ص 487 ) ذیل این آیه حدیثی به این مضمون آمده است:

 

هنگامی که این آیه نازل شد، حال پیامبر(ص) دگرگون شد تا آنجا که آثار آن در چهره‌اش نمایان گشت. اصحاب از مشاهده وضعیت پیامبر(ص) سخت نگران شدند و برخی از آنان نزد علی _علیه‌السلام_ رفته، عرض کردند امر مهمی رخ داده که این آثار را در پیامبر مشاهده کردیم؟ علی -علیه‌السلام- به سوی آن حضرت شتافت و آن حضرت را از پشت سر در بغل گرفت و میان دو کتفش را بوسید و عرض کرد: ای رسول خدا، پدر و مادرم فدایت باد امروز چه رخ داده است [ که اینگونه متأثر شده‌اید]؟

 

آن حضرت فرمود: فرشته وحی آمد واین آیه شریفه را بر من تلاوت کرد؛ از او پرسیدم جهنم چگونه آورده می‌شود؟ جبرئیل گفت: هفتاد هزار فرشته با هفتاد هزار ذمام او را می‌کشند و جهنم سرکشی می‌کند، به‌گونه‌ای که اگر رهایش کنند همه اهل محشر را می‌سوزاند.

من متوجه جهنم می‌شوم و جهنم می‌گوید: ای محمد، مرا با تو کاری نیست؛ زیرا خدا گوشت ترا بر من حرام کرده است. پس کسی در صحرای محشر نمی‌ماند مگر آنکه می‌گوید [ خداوندا نجات ده] خودم را، خودم را، و من می‌گویم امتم را، امتم را .

 

پاسخ از سایت آیت الله مصباح یزدی

 

امام زین العابدین علیه السلام در کنار بیماران جذامی

 

در مدینه چند نفر بیمار جذامى بود. مردم با تنفر و وحشت از آنها دورى مى کردند. این بیچارگان بیش از آن اندازه که جسماً از بیمارى خود رنج مى بردند، روحاً از تنفر و انزجار مردم رنج مى کشیدند، و چون مى دیدند دیگران از آنها تنفر دارند خودشان با هم نشست و برخاست مى کردند.

 

یک روز، هنگامى که دور هم نشسته بودند غذا مى خوردند، على بن الحسین زین العابدین از آنجا عبور کرد. آنها امام را به سر سفره خود دعوت کردند. امام معذرت خواست و فرمود:

«من روزه دارم، اگر روزه نمى داشتم پایین مى آمدم. از شما تقاضا مى کنم فلان روز مهمان من باشید.».

این را گفت و رفت.

 

امام در خانه دستور داد غذایى بسیار عالى و مطبوع پختند. مهمانان طبق وعده قبلى حاضر شدند. سفره اى محترمانه برایشان گسترده شد. آنها غذاى خود را خوردند و امام هم در کنار همان سفره غذاى خود را صرف کرد

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 408

 

معرفی سخنرانی با موضوع «خانواده حسینی»

 

مطالب علمی دکتر حسین سوزنچی را در مناظره مبانی و محدوده حجاب شرعی با آقای ترکاشوند در موسسه پژوهشی فهیم مطالعه کردم (فایل صوتی مناظره). بعد یک سخنرانی از ایشان در محرم سال 1398 در بندرعباس را شنیدم که در یازده جلسه موضوع «خانواده عاشورایی» را بحث کرده بودند کردند که نکات قابل تاملی دارد.

 

برخی از موضوعات مطرح شده در این سخنرانی ها عبارتند از:

چرایی بحرانی بودن وضعیت خانواده در دوره مدرن
زن در خانواده: زن کوفی، زن غربی، یا زن مومن
خودشکوفایی یا شهرت‌طلبی: حجاب یا خودنمایی؛ حجاب به مثابه پرچم؛
آرمان نهایی: عدالت یا مودت و رحمت
مفهوم حیا برای خودشکوفایی در مقابل خودنمایی
اگر خانواده جدی گرفته شود تمرکز بر حقوق کودک خواهد بود یا احترام والدین؟
تربیت برعهده خانواده است یا نظام
اهمیت اساسی مفهوم برادری در ارتباطات اجتماعی دینی و فهم ارتباط با ولیّ
نقش مرد در خانواده، ولیّ:‌شوهر و پدر؛ مقدمه‌ای برای فهم نقش امام در جامعه
مادری و اهمیت آن

 

لینک دریافت سخنرانی های مربوط به خانواده عاشورایی

نکاتی از این سخنرانی:

از امروز دیگر نمى توانم از تو به عنوان مهمان پذیرایى کنم

 

مردى به عنوان یک مهمان عادى، بر على علیه السلام وارد شد. روزها در خانه آن حضرت مهمان بود. اما او یک مهمان عادى نبود. چیزى در دل داشت که ابتدا اظهار نمى کرد. حقیقت این بود که این مرد اختلاف دعوایى با شخص دیگرى داشت و منتظر بود طرف حاضر شود و دعوا در محضر على علیه السلام طرح گردد. تا روزى خودش پرده برداشت و موضوع اختلاف و محاکمه را عنوان کرد.

 

على فرمود:

- پس تو فعلا طرف دعوا هستى؟.

- بلى یا امیرالمؤمنین!.

- خیلى معذرت مى خواهم، از امروز دیگر نمى توانم از تو به عنوان مهمان پذیرایى کنم، زیرا پیغمبر اکرم فرموده است:

«هرگاه دعوایى نزد قاضى مطرح است، قاضى حق ندارد یکى از متخاصمین را ضیافت کند، مگر آنکه هر دو طرف با هم در مهمانى حاضر باشند.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 412

 

کدام یک از دو کار را انجام دهم؟

 

مردى از انصار نزد رسول اکرم آمد و سؤال کرد: «یا رسول اللَّه! اگر جنازه شخصى در میان است و باید تشییع و سپس دفن شود و مجلسى علمى هم هست که از شرکت در آن بهره مند مى شویم، وقت و فرصت هم نیست که در هر دو جا شرکت کنیم، در هر کدام از این دو کار شرکت کنیم از دیگرى محروم مى مانیم، تو کدامیک از ایندو را دوست مى دارى تا من در آن شرکت کنم؟».

 

رسول اکرم فرمود:

«اگر افراد دیگرى هستند که همراه جنازه بروند و آن را دفن کنند، در مجلس علم شرکت کن.

همانا شرکت در یک مجلس علم از حضور در هزار تشییع جنازه و از هزار عیادت بیمار و از هزار شب عبادت و هزار روز روزه و هزار درهم تصدق و هزار حج غیرواجب و هزار جهاد غیرواجب بهتر است.

اینها کجا و حضور در محضر عالم کجا؟

مگر نمى دانى به وسیله علم است که خدا اطاعت مى شود، و به وسیله علم است که عبادت خدا صورت مى گیرد. خیر دنیا و آخرت با علم توأم است، همان طور که شر دنیا و آخرت با جهل توأم است.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 474

 

حسن ظن به خدا

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

 

گمانت را به خدا نیکو و خوش دارد، که هر کس به خدا خوش گمان شود همچون گمانش با او عمل نماید.

 

و هر کس به روزى اندک رضایت دهد، عمل اندک او پذیرفته شود،

 

 و هر کس که به اندک حلال رضایت دهد بارش سبک گردد و خانواده اش رفاه یابند، و خداوند او را به درد و دواى دنیا بینا سازد، و او را تا رسیدن به بهشت، سالم از دنیا بیرون برد. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص421)

 

 

وَ قَالَ  علیه السلام : أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ کَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ   وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَامِ. (تحف العقول،ص 449)

 

روزگار خاموشی

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

 روزگارى بر مردم خواهد آمد که نُه دهم عافیت در کناره گیرى از مردم باشد، و یک دهم آن در خموشى و سکوت. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص419)

 

وَ قَالَ علیه السلام:  یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ تَکُونُ الْعَافِیَةُ فِیهِ عَشَرَةَ أَجْزَاءٍ تِسْعَةٌ مِنْهَا فِی اعْتِزَالِ النَّاسِ وَ وَاحِدٌ فِی الصَّمْتِ. (تحف العقول،ص446)

 

بخیل، حسود و ودروغگو

 

وَ قَالَ علیه السلام:  لَیْسَ لِبَخِیلٍ رَاحَةٌ وَ لَا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ  ...  وَ لَا لِکَذُوبٍ مُرُوَّةٌ. (تحف العقول،ص450)

 

امام رضا علبه السلام فرمودند: فرد بخیل راحتى ندارد، و حسود لذّت و خوشى، ... و دروغگو جوانمردى و مردانگى. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص422)

 

بخیل یا سخاوتمند؟!

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

 

 فرد با سخاوت از غذاى مردم مى خورد تا آنان نیز از خوراکش بخورند.

ولى فرد بخیل از غذایشان نمى خورد تا از خوراکش نخورند. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص419)

  

وَ قَالَ علیه السلام: السَّخِیُّ یَأْکُلُ مِنْ طَعَامِ النَّاسِ لِیَأْکُلُوا مِنْ طَعَامِهِ وَ الْبَخِیلُ لَا یَأْکُلُ مِنْ طَعَامِ النَّاسِ لِئَلَّا یَأْکُلُوا مِنْ طَعَامِهِ. (تحف العقول،ص446)

 

پاداشی بیش از رزمنده

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

 شخصى که در پى رزق و روزى رود تا خانواده اش را اداره نماید اجر و پاداشش از رزمنده در جهاد بیشتر است.

(تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص419)

 

وَ قَالَ علیه السلام:  إِنَّ الَّذِی یَطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یَکُفُّ بِهِ عِیَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ. (تحف العقول،ص445)

چهار رکن ایمان در حدیث امام رضا علیه السلام

 

امام رضا علیه السلام فرمودند:

ایمان را چهار پایه و رکن است:

 

1- توکّل بر خدا

2- رضا به قضا و خواست خدا

3- و تسلیم امر و فرمان خدا

4- و واگذارى امور به خدا.

 

بنده صالح [مؤمن آل فرعون ] گفت: «و من کار خود را به خدا وا مى گذارم [که خدا به بندگان بینا است ]، پس خدا او را از بدیها و سختیهاى آن نیرنگهائى که ساختند نجات بخشید». (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص419)

 

 

وَ قَالَ علیه السلام:  الْإِیمَانُ أَرْبَعَةُ أَرْکَانٍ التَّوَکُّلُ عَلَى اللَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّسْلِیمُ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ التَّفْوِیضُ إِلَى اللَّهِ قَالَ الْعَبْدُ الصَّالِحُ  وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ - فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا (تحف العقول،ص445)