لیست پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی (در سال های اخیر)؛ بخش اول

یکی از راه های انتخاب موضوع پایان نامه، آشنایی با پایان نامه های تدوین شده است، لیست زیر برگرفته از سایت دانشگاه فردوسی مشهد، (با حذف اسامی اساتید و دانشجویان) در رشته علوم قرآن و حدیث است که در مقطع ارشد در سال های اخیر دفاع شده اند و می تواند الگویی برای انتخاب موضوعات باشند. در برخی موضوعات مشابه (مثلا بررسی آرای تفسیری صحابه و تابعان)، فقط به یک پایان نامه اکتفا شده است.

 

عناوین بخش اول پایان نامه ها به ترتیب حروف الفبا تقدیم می گردد. (توضیح، تحلیل و نقد این عناوین هم مجالی دیگر می طلبد).

 

1. انحراف اعتقادی؛ زمینه ها،عوامل پیدایش، راه های پیشگیری و درمان از دیدگاه قرآن کریم
2. اهداف، ابعاد و روشهای تربیتی داستان حضرت مریم و حضرت عیسی در قرآن کریم
3. آداب کلام و سخن گفتن در قرآن کریم
4. آرای غیر مبیّن و اقوال مردد علامه طباطبایی در تعیین مکی و مدنی سوره ها و تبیین ملاک های ایشان
5. بازتاب معارف قرآنی در بیانات امام علی (علیه السلام) پیرامون تقوا و متقین در نهج البلاغه
6. بازخوانی شبهات اعتقادی و سیاسی - اجتماعی عصر امام علی و پاسخ آنها در معارف علوی
7. برجسته ترین مقامات معنوی انسان و جایگاه آن ها در قرآن کریم
8. برخورد با منکرات و انحرافات اجتماعی در کلام امام علی (علیهم السلام) وارائه راهکارهای عملی مترتب برآن
9. بررسی ابعاد لذت از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه
10. بررسی ادبی - تفسیری انفرادات قرائت حمزه کوفی و مقایسه آن با قرائات سبع
11. بررسی ارتباط «برگزیدگی» و «دنیا گرایی» در انحرافات و رفتار های قوم یهود در قرآن کریم
12. بررسی ارتباط عزت با تربیت دینی بر اساس کلام ائمه(علیهم السلام)
13. بررسی آراء تفسیری آلوسی از نگاه علامه طباطبایی
14. بررسی آیات مربوط به طلاق در قرآن
15. بررسی آیه 18 سوره مبارکه جن در تفاسیر به ترتیب تاریخی و تحلیل روایات و شبهات پیرامون آیه
16. بررسی برداشت های آقای صفایی حائری از قرآن کریم
17. بررسی تحلیلی روایات «وجبت له الجنة» و روایات هم مضمون آن
18. بررسی تحلیلی روایات رحم الله در جوامع حدیثی شیعه
19. بررسی تحلیلی مقاصد و مدالیل سورة فجر
20. بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و ابن عاشور درباره نسخ در قرآن
21. بررسی تطبیقی دیدگاه‌های ارائه‌شده درباره‌ی آیات برزخ
22. بررسی تطبیقی عام و خاص، مطلق و مقید از دیدگاه قرآن پژوهان و اصولیان (با تأکید برآراء اصولیان امامیه)
23. بررسی تطبیقی مبانی و آراء قرآنی عایشه بنت الشاطی و إبن عاشور
24. بررسی تطبیقی مبانی و شیوه های تفسیری آیت الله جوادی آملی و آیت الله سبحانی در تفسیر موضوعی(با محوریت منشور جاوید و تفسیر موضوعی جوادی آملی )
25. بررسی تطبیقی مسئله مخالفت برخی شیعیان با امام زمان پس از ظهور و مخالفت اکثریت یهود با پیامبر اسلام
26. بررسی تعامل منافقان و اهل کتاب در عصر پیامبر صلی الله و علیه و آله از منظر قرآن کریم
27. بررسی جایگاه تربیت عاطفی در دو تفسیر المیزان و تسنیم
28. بررسی جواب شرط و قسم های محذوف در قران و تاثیر آن بر ترجمه های قرانی
29. بررسی چالش های درون قرآنی و جهان شمولی و جاودانگی قرآن
30. بررسی حوزه معنایی واژگان «قرار و استقرار» در قرآن کریم
31. بررسی دیدگاه قرآن پژوهان درباره علم الموهبه (ارتباط طهارت روح با تفسیر قرآن)
32. بررسی روش فقه الحدیثی علّامه مجلسی(ره) در ملاذ الأخیار
33. بررسی سندی و محتوایی احادیث «ماترددت فی شیء...»
34. بررسی سور مفصلات و وجوه برتری پیامبر(ص) به آن ها (بر اساس روایت نبوی تقسیم چهارگانه قرآن)
35. بررسی سیر تحول و علل شکل گیری دیدگاه های مختلف مفسران در آیات مربوط به ذوالقرنین
36. بررسی عوامل اختلاف تفسیری و امکان حمل آن بر آیات قرآن کریم
37. بررسی عوامل تقویت و تضعیف اراده از منظر قرآن کریم
38. بررسی فرضیه تکرار نزول
39. بررسی مبانی و آراء تفسیری آیت الله مصباح یزدی
40. بررسی مبانی، روش ها و فوائد کشف فضای نزول سور و تطبیق آن در دو سوره (حج و عادیات)
41. بررسی محتوا، شیوه و کارآمدی منظومه مباحث کلامی سوره مبارک اسراء
42. بررسی معجزات شق القمر و ردالشمس
43. بررسی معیارهای گفت‌وگوی مطلوب و ارائه راهکارهای تحقق آن از منظر قرآن
44. بررسی مفهوم توفی در قرآن کریم با تاکید بر آیه پنجاه و پنجم سوره آل عمران
45. بررسی مفهوم کلمه در اسلام و مقایسه آن با مسیحیت
46. بررسی مواجهه‌های تربیتی ائمه (علیهم‌السلام) با مخاطبان مخالفشان، به روش تحلیل محتوا
47. بررسی نزول سورة معارج درباره واقعه غدیر خمّ و نصب امام علی (علیه السلام)
48. بررسی نظام طرح داستان حضرت موسی (علیه السلام) درقرآن
49. بررسی و تحلیل آرای مفسران پیرامون ساختار قرآنی آیات الله یحب و الله لایحب
50. بررسی و تحلیل پدیده نفاق در تفسیر تسنیم
51. بررسی و نقد چگونگی تناسب سوره ها در «تفسیر مراغی»
52. بررسی و نقد روایات سعد و نحس ایام
53. بررسی واژه های غیر حجازی قرآن براساس ترجمه های فارسی قرآن کریم با تاکید بر ده ترجمه ی برگزیده
54. بررسى و تحلیل قریه ، بلده و مدینه - از منظر قرآن
55. پدیده چندمعنایی در قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی
56. پژوهشی در خاستگاه روایی آرای تفسیری علامه طباطبایی
57. پژوهشی درباره مسائل اجتماعی در قرآن کریم با تأکید بر مسئله نفاق
58. پیامدهای مربوط به مانع تراشی شیطان در مسیر تربیت انسان و نحوه مواجهه با آنها در قرآن کریم
59. پیوند اوصاف الهی مذکور در فواصل آیات سور آل عمران ونساء با مضامین آیات
60. تاثیر روایات در ایجاد افراط گرایی دینی
61. تاثیر قدرت صفویه بر خوانش روایات مبنی بر مناسبات شیعه و سنی

 

 

شیعه حقیقى باید این طور باشد

 

مردى با پسرش به عنوان مهمان بر على علیه السلام وارد شدند. على (علیه السلام) با اکرام و احترام بسیار آنها را در صدر مجلس نشانید و خودش روبروى آنها نشست. موقع صرف غذا رسید. غذا آوردند و صرف شد. بعد از غذا قنبر، غلام معروف على، حوله اى و طشتى و ابریقى براى دست شویى آورد. على  (علیه السلام) آنها را از دست قنبر گرفت و جلو رفت تا دست مهمان را بشوید. مهمان خود را عقب کشید و گفت:

«مگر چنین چیزى ممکن است که من دستهایم را بگیرم و شما بشویید».

 

على  (علیه السلام) فرمود: «برادر تو، از سر تو است، از تو جدا نیست، مى خواهد عهده دار خدمت تو بشود، درعوض خداوند به او پاداش خواهد داد، چرا مى خواهى مانع کار ثوابى بشوى؟».

باز هم آن مرد امتناع کرد. آخر على (علیه السلام) او را قسم داد که «من مى خواهم به شرف خدمت برادر مؤمن نائل گردم، مانع کار من مشو.» مهمان با حالت شرمندگى حاضر شد. على (علیه السلام) فرمود:

«خواهش مى کنم دست خود را درست و کامل بشویى، همان طورى که اگر قنبر مى خواست دستت را بشوید مى شستى، خجالت و تعارف را کنار بگذار.».

 

همینکه از شستن دست مهمان فارغ شد، به پسر برومند خود محمدبن حنفیه گفت:

«دست پسر را تو بشوى. من که پدر تو هستم دست پدر را شستم و تو دست پسر را بشوى. اگر پدر این پسر در اینجا نمى بود و تنها خود این پسر مهمان ما بود من خودم دستش را مى شستم، اما خداوند دوست دارد آنجا که پدر و پسرى هر دو حاضرند، بین آنها در احترامات فرق گذاشته شود.» محمد به امر پدر برخاست و دست پسر مهمان را شست.

 

  امام عسکرى (علیه السلام) وقتى که این داستان را نقل کرد فرمود:«شیعه حقیقى باید این طور باشد.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 406 و 407 

 

راهی برای تقویت روحیه مطالعه و پژوهش

 

در روایات اهل بیت علیهم السلام و توصیه های بزرگان دینی و مطالب آموزشی اساتید روان شناسی، برای تقویت روحیه و تشویق به مطالعه، توجه به علما، ارج نهادن به آنها و مطالعه زندگی نامه آنها سفارش شده است، یکی از راه هایی که برای تقویت روحیه مطالعه مناسب است مطالعه کلی آثار علماست بدین صورت که در زندگی علما به تالیفاتی که داشتند توجه شود و به صورت کلی به آنها نگاه شود (لیست کتابها، زمان تالیف، عناوین مقالات، زمان تالیف و...)

 

گاهی این مطالعه مربوط به علمای پیشین است که بزرگانی در گذشته چه زحماتی کشیده اند تا علم بدین صورت در اختیار ما قرار گرفته است، در هر رشته ای هم این بزرگان وجود دارد که زندگی نامه های آنها تدوین شده و در اختیار ما قرار دارد. در شبکه جهانی اینترنت نیز اطلاعات ذیقیمتی در این زمینه یافت می شود.

گاهی نیز این مطالعه مربوط به علمای معاصر است که از نزدیک برخی از آنها را دیده ایم و از نزدیک با آنها صحبت کرده ایم، آثار و مقالات آنها را مطالعه کرده ایم، در کلاس های درسی پای صحبت های آنها نشسته ایم، هر چند در برخی موارد ما اشکالاتی در شیوه تدریس یا رفتار این اساتید دیده ایم ولی اغلب اساتیدی را می شناسیم که به نظر ما موفق بودند و تلاش زیادی کردند. به نظر می رسد مطالعه زندگی و آثار کلی این اساتید در تشویق به مطالعه بیشتر اثر دارد؛ اینها اساتیدی هستند که با هر تلاشی در همین عصر به جایگاهی در دانش و معرفت دست یافته اند، بنابراین در شرایط مشابهی قرار داریم، الگو بودن اینها نیز در این جهت حائز اهمیت است.

 

دو نکته تکمیلی:

الف: گاهی حجاب معاصرت باعث می شود که ارزش این اساتید را ندانیم و فقط به سراغ ابو علی سینا، زکریای رازی و شیخ طوسی و... برویم که قرن ها با ما فاصله دارند. حجاب معاصرت نباید مانع شناخت اساتید و بزرگان معاصر باشد.

ب: لازم نیست زندگینامه ای تدوین شده از این بزرگان در دسترس باشد - که اغلب هم ندارند- لکن با مراجعه به سایت های مراکز علمی می توان اطلاعات نسبی از آنها به دست آورد و یا مقالات آنها را - که بیانگر جهت تلاش علمی است- در اینترنت یافت. علاوه بر این که صوت یا فیلم تدریس بعضی از آنها نیز در سایت های شخصی یا در کانال های اطلاع رسانی شبکه های اجتماعی وجود دارد و می تواند نکاتی آموزنده و تشویق کننده برای هر خواننده ای باشد.

 

با آرزو و دعا برای توفیق روز افزون همه اساتیدی که در طول تحصیل برای آموزش و پرورش من زحمت کشیدند که قطعا درسهای علمی و عملی بعضی از آن بزرگواران بیشتر تاثیرگذار بوده و هرگز یاد آنها فراموش نخواهم کرد:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ دُعَاتِکَ الدَّاعِینَ إِلَیْکَ، وَ هُدَاتِکَ الدَّالِّینَ عَلَیْکَ، وَ مِنْ خَاصَّتِکَ الْخَاصِّینَ لَدَیْکَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

 

ما نباید منتظر دیگران باشیم باید خودمان اقدام کنیم

 

 قابل توجه آنهایی که برای موفقیت منظر دیگران هستند!

 

دقیقا به خاطر دارم، عملیات والفجر چهار بود. به دستور حاج همت قرار شد با ۴۵ نفر نیرو از خاکریزی که در نزدیکی شهر پنجوین عراق بود دفاع کنیم. نیمه‌ های شب دیدم صفرخانی که آن زمان مسئول زرهی لشکر بود در فاصله‌ای حدود ۱۰۰ متری کمین‌های دشمن دارد یک خاکریز می‌زند.

رفتم نزدیکش و گفتم: «چه خبره؟ داری چکار می‌کنی»؟ گفت: «باید این خاکریز را به آن ارتفاع بغلی متصل کنیم تا بشود از آن دفاع کرد. ما نباید منتظر آمدن نیرو باشیم باید خودمان اقدام کنیم. تا خط تثبیت شود».

 

آن روز صفرخانی با همت و تلاشی بیش از حد تصور، کاری کرد کارستان. او با همین کار آن منطقه را که در حکم تنگه‌ احد بود برای ما حفظ کرد. 

 

چند خاطره دیگر از شهید صفرخانی

چرا امیر المومنین علیه السلام با چاه سخن می گفت؟

درتاریخ نقل شده که مولاوسرورمان حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام گاهی از اوقات سردرچاه میکردند ودرد دل خودرا بیان میکردند باتوجه به اینکه آن بزرگوار درنهایت قرب به خدا بوده وهستند چرا درد دلهایشان وحرفهایشان را باخداوند ویا وجود نازنین پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم وبعدازرحلت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیهاباایشان درمیان نمی گذاشتند؟

 

پاسخ آیت الله مصباح یزدی:

 

حقیقت این است که ما شئون حیات معصومین را درست درک نمى کنیم ولی آنچه مى توان گفت این است که داشتن مقامات عالى قرب منافاتى با عمل بر طبق لوازم زندگى مادى و قوانین و روابط حاکم بر آن ندارد. اما نه تنها دلیلى بر این وجود ندارد که حضرت امیرالمؤمنین علیه الصلوة و السلام با پیامبر اکرم (ص) و حضرت فاطمه (س) درددل نمى کرده اند، بلکه این مناجاتها در روایات نیز آمده است. آنچه در مورد درددل با چاه نقل شده ظاهرا به زمان اقامت آن حضرت در عراق بوده که حضور بر سر مزار آن بزرگواران میسر نبوده است.

 

کدام آیه موجب تأثر پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم شد؟

 

همه آیات عذاب، پیامبر اعظم(ص) را متأثر می‌کرد، بخصوص آیه 23 سوره‌ی فجر که می‌فرماید: «؛ و‍َ جیءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ یَوْمَئِذٍ یَتَذَکَّرُ الإِنْسانُ وَ أَنّی لَهُ الذِّکری» .

 

در تفسیر شریف مجمع البیان ( ج10، تحقیق علامه شعرانی، ص 487 ) ذیل این آیه حدیثی به این مضمون آمده است:

 

هنگامی که این آیه نازل شد، حال پیامبر(ص) دگرگون شد تا آنجا که آثار آن در چهره‌اش نمایان گشت. اصحاب از مشاهده وضعیت پیامبر(ص) سخت نگران شدند و برخی از آنان نزد علی _علیه‌السلام_ رفته، عرض کردند امر مهمی رخ داده که این آثار را در پیامبر مشاهده کردیم؟ علی -علیه‌السلام- به سوی آن حضرت شتافت و آن حضرت را از پشت سر در بغل گرفت و میان دو کتفش را بوسید و عرض کرد: ای رسول خدا، پدر و مادرم فدایت باد امروز چه رخ داده است [ که اینگونه متأثر شده‌اید]؟

 

آن حضرت فرمود: فرشته وحی آمد واین آیه شریفه را بر من تلاوت کرد؛ از او پرسیدم جهنم چگونه آورده می‌شود؟ جبرئیل گفت: هفتاد هزار فرشته با هفتاد هزار ذمام او را می‌کشند و جهنم سرکشی می‌کند، به‌گونه‌ای که اگر رهایش کنند همه اهل محشر را می‌سوزاند.

من متوجه جهنم می‌شوم و جهنم می‌گوید: ای محمد، مرا با تو کاری نیست؛ زیرا خدا گوشت ترا بر من حرام کرده است. پس کسی در صحرای محشر نمی‌ماند مگر آنکه می‌گوید [ خداوندا نجات ده] خودم را، خودم را، و من می‌گویم امتم را، امتم را .

 

پاسخ از سایت آیت الله مصباح یزدی

 

امام زین العابدین علیه السلام در کنار بیماران جذامی

 

در مدینه چند نفر بیمار جذامى بود. مردم با تنفر و وحشت از آنها دورى مى کردند. این بیچارگان بیش از آن اندازه که جسماً از بیمارى خود رنج مى بردند، روحاً از تنفر و انزجار مردم رنج مى کشیدند، و چون مى دیدند دیگران از آنها تنفر دارند خودشان با هم نشست و برخاست مى کردند.

 

یک روز، هنگامى که دور هم نشسته بودند غذا مى خوردند، على بن الحسین زین العابدین از آنجا عبور کرد. آنها امام را به سر سفره خود دعوت کردند. امام معذرت خواست و فرمود:

«من روزه دارم، اگر روزه نمى داشتم پایین مى آمدم. از شما تقاضا مى کنم فلان روز مهمان من باشید.».

این را گفت و رفت.

 

امام در خانه دستور داد غذایى بسیار عالى و مطبوع پختند. مهمانان طبق وعده قبلى حاضر شدند. سفره اى محترمانه برایشان گسترده شد. آنها غذاى خود را خوردند و امام هم در کنار همان سفره غذاى خود را صرف کرد

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 408

 

معرفی سخنرانی با موضوع «خانواده حسینی»

 

مطالب علمی دکتر حسین سوزنچی را در مناظره مبانی و محدوده حجاب شرعی با آقای ترکاشوند در موسسه پژوهشی فهیم مطالعه کردم (فایل صوتی مناظره). بعد یک سخنرانی از ایشان در محرم سال 1398 در بندرعباس را شنیدم که در یازده جلسه موضوع «خانواده عاشورایی» را بحث کرده بودند کردند که نکات قابل تاملی دارد.

 

برخی از موضوعات مطرح شده در این سخنرانی ها عبارتند از:

چرایی بحرانی بودن وضعیت خانواده در دوره مدرن
زن در خانواده: زن کوفی، زن غربی، یا زن مومن
خودشکوفایی یا شهرت‌طلبی: حجاب یا خودنمایی؛ حجاب به مثابه پرچم؛
آرمان نهایی: عدالت یا مودت و رحمت
مفهوم حیا برای خودشکوفایی در مقابل خودنمایی
اگر خانواده جدی گرفته شود تمرکز بر حقوق کودک خواهد بود یا احترام والدین؟
تربیت برعهده خانواده است یا نظام
اهمیت اساسی مفهوم برادری در ارتباطات اجتماعی دینی و فهم ارتباط با ولیّ
نقش مرد در خانواده، ولیّ:‌شوهر و پدر؛ مقدمه‌ای برای فهم نقش امام در جامعه
مادری و اهمیت آن

 

لینک دریافت سخنرانی های مربوط به خانواده عاشورایی

نکاتی از این سخنرانی:

از امروز دیگر نمى توانم از تو به عنوان مهمان پذیرایى کنم

 

مردى به عنوان یک مهمان عادى، بر على علیه السلام وارد شد. روزها در خانه آن حضرت مهمان بود. اما او یک مهمان عادى نبود. چیزى در دل داشت که ابتدا اظهار نمى کرد. حقیقت این بود که این مرد اختلاف دعوایى با شخص دیگرى داشت و منتظر بود طرف حاضر شود و دعوا در محضر على علیه السلام طرح گردد. تا روزى خودش پرده برداشت و موضوع اختلاف و محاکمه را عنوان کرد.

 

على فرمود:

- پس تو فعلا طرف دعوا هستى؟.

- بلى یا امیرالمؤمنین!.

- خیلى معذرت مى خواهم، از امروز دیگر نمى توانم از تو به عنوان مهمان پذیرایى کنم، زیرا پیغمبر اکرم فرموده است:

«هرگاه دعوایى نزد قاضى مطرح است، قاضى حق ندارد یکى از متخاصمین را ضیافت کند، مگر آنکه هر دو طرف با هم در مهمانى حاضر باشند.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 412

 

مقصود از یاد خدا سبحان الله و الحمد لله نیست!

 

عبدالاعلى، پسر أعین، از کوفه عازم مدینه بود. دوستان و پیروان امام صادق علیه السلام در کوفه، فرصت را مغتنم شمرده مسائل زیادى که مورد احتیاج بود نوشتند و به عبدالاعلى دادند که جواب آنها را از امام بگیرد و با خود بیاورد. ضمنا از وى درخواست کردند که یک مطلب خاص را شفاها از امام بپرسد و جواب بگیرد و آن مربوط به موضوع حقوقى بود که یک نفر مسلمان بر سایر مسلمانان پیدا مى کند.

 

عبدالاعلى وارد مدینه شد و به محضر امام رفت. سؤالات کتبى را تسلیم کرد و سؤال شفاهى را نیز مطرح نمود، اما برخلاف انتظار او امام به همه سؤالات جواب داد مگر درباره حقوق مسلمان بر مسلمان. عبدالاعلى آن روز چیزى نگفت و بیرون رفت. امام در روزهاى دیگر هم یک کلمه درباره این موضوع نگفت.

 

عبدالاعلى عازم خروج از مدینه شد و براى خداحافظى به محضر امام رفت.

فکر کرد مجددا سؤال خود را طرح کند؛ عرض کرد: «یا بن رسول اللَّه! سؤال آن روز من بى جواب ماند.».

- من عمدا جواب ندادم.

- چرا؟.

- زیرا مى ترسم حقیقت را بگویم و شما عمل نکنید و از دین خدا خارج گردید.

آنگاه امام اینچنین به سخن خود ادامه داد:

 

«همانا از جمله سخت ترین تکالیف الهى درباره بندگان سه چیز است:

«یکى رعایت عدل و انصاف میان خود و دیگران، آن اندازه که با برادر مسلمان خود آنچنان رفتار کند که دوست دارد او با خودش چنان کند

دیگر اینکه مال خود را از برادران مسلمان مضایقه نکند و با آنها به مواسات رفتار کند.

سوم یاد کردن خداست در همه حال، اما مقصودم از یاد کردن خدا این نیست که پیوسته سبحان اللَّه و الحمد للَّه بگوید، مقصودم این است که شخص آنچنان باشد که تا با کار حرامى مواجه شد، یاد خدا که همواره در دلش هست جلو او را بگیرد.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 469 و 470

کدام یک از دو کار را انجام دهم؟

 

مردى از انصار نزد رسول اکرم آمد و سؤال کرد: «یا رسول اللَّه! اگر جنازه شخصى در میان است و باید تشییع و سپس دفن شود و مجلسى علمى هم هست که از شرکت در آن بهره مند مى شویم، وقت و فرصت هم نیست که در هر دو جا شرکت کنیم، در هر کدام از این دو کار شرکت کنیم از دیگرى محروم مى مانیم، تو کدامیک از ایندو را دوست مى دارى تا من در آن شرکت کنم؟».

 

رسول اکرم فرمود:

«اگر افراد دیگرى هستند که همراه جنازه بروند و آن را دفن کنند، در مجلس علم شرکت کن.

همانا شرکت در یک مجلس علم از حضور در هزار تشییع جنازه و از هزار عیادت بیمار و از هزار شب عبادت و هزار روز روزه و هزار درهم تصدق و هزار حج غیرواجب و هزار جهاد غیرواجب بهتر است.

اینها کجا و حضور در محضر عالم کجا؟

مگر نمى دانى به وسیله علم است که خدا اطاعت مى شود، و به وسیله علم است که عبادت خدا صورت مى گیرد. خیر دنیا و آخرت با علم توأم است، همان طور که شر دنیا و آخرت با جهل توأم است.»

 

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 18، ص: 474

 

حسن ظن به خدا

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

 

گمانت را به خدا نیکو و خوش دارد، که هر کس به خدا خوش گمان شود همچون گمانش با او عمل نماید.

 

و هر کس به روزى اندک رضایت دهد، عمل اندک او پذیرفته شود،

 

 و هر کس که به اندک حلال رضایت دهد بارش سبک گردد و خانواده اش رفاه یابند، و خداوند او را به درد و دواى دنیا بینا سازد، و او را تا رسیدن به بهشت، سالم از دنیا بیرون برد. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص421)

 

 

وَ قَالَ  علیه السلام : أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ کَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ   وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَامِ. (تحف العقول،ص 449)

 

روزگار خاموشی

 

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

 روزگارى بر مردم خواهد آمد که نُه دهم عافیت در کناره گیرى از مردم باشد، و یک دهم آن در خموشى و سکوت. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص419)

 

وَ قَالَ علیه السلام:  یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ تَکُونُ الْعَافِیَةُ فِیهِ عَشَرَةَ أَجْزَاءٍ تِسْعَةٌ مِنْهَا فِی اعْتِزَالِ النَّاسِ وَ وَاحِدٌ فِی الصَّمْتِ. (تحف العقول،ص446)

 

بخیل، حسود و ودروغگو

 

وَ قَالَ علیه السلام:  لَیْسَ لِبَخِیلٍ رَاحَةٌ وَ لَا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ  ...  وَ لَا لِکَذُوبٍ مُرُوَّةٌ. (تحف العقول،ص450)

 

امام رضا علبه السلام فرمودند: فرد بخیل راحتى ندارد، و حسود لذّت و خوشى، ... و دروغگو جوانمردى و مردانگى. (تحف العقول، ترجمه جعفرى، ص422)